USS Charleston (C-22/CA-19)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 30.01.1902
Wodowanie 23.01.1904
W służbie od 17.10.1905
Modernizacje -
Zatopiony -
Typ St. Louis, liczba jednostek w typie 3
Wyporność 9 856 ts, 11 013 ts (pełna)
Wymiary d-130 s-20,18 z-6,86 m
Uzbrojenie 14x152, 18x76, 12x47 mm
Pancerz pb 100, pp 76-51 mm
Prędkość maks. 22 w
Załoga 673

l

USS Charleston w Puget Sound Navy Yard przed I wojną - z lewej były krążownik USS Philadelphia (No 4), służący jako hulk
Picture #NH 92172 of Naval History and Heritage Command
Historia amerykańskich krążowników sięga początków lat osiemdziesiątych dziewiętnastego wieku, kiedy zwodowano USS Atlanta (1884), jeden z pierwszych w USA okrętów o stalowym kadłubie i pierwszy jednocześnie krążownik pancernopokładowy US Navy. W kolejnych latach wprowadzono do służby jeszcze 22 jednostki tej klasy, z których USS Olympia (1892) przetrwała do dzisiaj jako okręt muzealny w Filadelfii. Chociaż konstrukcyjnie należały do jednej grupy, poza tym były dość zróżnicowane - od przeznaczonych do "służby pokojowej" jednostek typu Denver o wyporności 3 200 ton, prędkości 16,4 węzła i symbolicznym dość pancerzu, po trzy okręty typu St. Louis - do którego należał Charleston - uznawane niekiedy za postać pośrednią między krążownikiem pancernopokładowym i pancernym, z pełną wypornością powyżej 11 tysięcy ton. Zwane były też oficjalnie "krążownikami półpancernymi", chociaż tak po prawdzie US Navy określała je różnie, zależnie od okresu o którym mowa. Zamówione zostały jako po prostu krążowniki (w serii krążowników pancernopokładowych), w 1911 zaczęto wymieniać je wśród "krążowników pierwszej klasy", zaś w 1920 roku zmieniono im ostatecznie oznaczenie z C na CA, stosowane wówczas wobec krążowników pancernych, potem zaś ciężkich.

USS Charleston , kolorowana pocztówka z 1906 roku
Picture: Enrique Muller via NavSource
Typ St. Louis, zatwierdzony do budowy w 1901 roku, był ostatnim typem krążowników pancernopokładowych, wprowadzonym do służby przez US Navy. Wzorowane pierwotnie na konstrukcji USS Olympia, zostały jednak w toku projektowania znacznie powiększone dla poprawienia ich prędkości maksymalnej i zasięgu, z tego samego też powodu zdecydowano o zmianie kalibru artylerii głównej z 203 mm na 152 mm. Ostatecznie jednostki osiągnęły wyporność i wymiary pełnoprawnych krążowników pancernych (przy czym otrzymały także pancerz burtowy), chociaż zdecydowanie odstawały od nich uzbrojeniem. Można więc najpewniej powiedzieć, iż były typem przejściowym pomiędzy oboma klasami, chociaż z drugiej strony powstały w momencie, gdy klasy te zaczynały odchodzić do historii na rzecz nowych konstrukcji, lepiej dostosowanych do zmieniających się wymogów.
Z tym też wiązał się fakt, że następna grupa lekko opancerzonych krążowników US Navy (nie licząc krążowników zwiadowczych), typ Omaha, powstała dopiero niemal dwadzieścia lat później, i były to już konstrukcyjnie krążowniki lekkie, z których z kolei wywodził się koncepcyjnie pierwszy typ amerykańskich ciężkich krążowników (Pensacola - przed konferencją londyńską klasyfikowany z racji słabego opancerzenia wśród krążowników lekkich). Zaś trzy ostatnie okręty "starego pokolenia" dotrwały niemal do komplecie do Wielkiej Wojny (USS Milwaukee wszedł w styczniu 1917 z całkiem niebojowych przyczyn na mieliznę i nie udało się go już uratować) i zostały wycofane w latach 1922-23. W 1930 roku, gdy flota wzięła się do porządków po pierwszej konferencji londyńskiej, przestarzałe jednostki zostały sprzedane na złom.
l

USS Charleston przybywa do Mare Island w marcu 1908 roku
Picture: Darryl Baker via NavSource
Krótko po wejściu do służby Charleston udał się "przyjacielskimi wizytami" do portów Ameryki Łacińskiej, po czym przez Kanał Panamski przeszedł do San Francisco, w 1906 roku dołączając do Dywizjonu Pacyficznego (po części poprzednika Floty Pacyfiku, istniejącego w latach 1821-1907), dwa lata później trafiając do Floty Azjatyckiej (już części Floty Pacyfiku). Wiązało się to z przejściem na Filipiny, potem zaś do Chin, i wizytami w Japonii, Mandżurii i Rosji. Z końcem 1910 roku krążownik wrócił do Stanów, gdzie został przeniesiony do częściowej rezerwy. Wypełniał wtedy zadania pomocnicze, w latach 1916-17 służąc jako okręt baza dla załóg okrętów podwodnych w strefie Kanału Panamskiego.
W kwietniu 1917 roku, wraz z włączeniem się USA do Wielkiej Wojny, okręt został w pełni reaktywowany, z początkiem maja podejmując służbę patrolową w rejonie Karaibów. Krótko potem przeszedł do Filadelfii i dołączył do eskorty konwoju, zdążającego z Nowego Jorku do St. Nazaire. Gdy 19 lipca powrócił z rejsu do Francji, został skierowany na Kubę, skąd przeeskortował grupę przejętych niemieckich statków, odprowadzanych do Nowego Orleanu. Pod koniec 1918 roku uczestniczył w ochronie dwóch konwojów do Nowej Szkocji, po czym odbył jeszcze pięć rejsów do Francji, tym razem związanych głównie z powrotem amerykańskich oddziałów do kraju. W lipcu 1919 roku trafił do Brementon, gdzie został ponownie przeniesiony w stan częściowej rezerwy (z niepełną załogą). W tej postaci spędził następne cztery lata w San Diego jako hulk administracyjny dla dywizjonów kontrtorpedowców Floty Pacyfiku. Ostateczne wycofanie ze służby nastąpiło 4 grudnia 1923 roku, po czym USS Charleston trafił w skład floty w pełni rezerwowej, utrzymywanej "na wszelki wpadek".

USS Charleston w doku w Balboa, Strefa Kanału, 8 września 1916
Picture: Ernest Hallen via NavSource
Gdy zakończona w kwietniu 1930 roku konferencja londyńska wprowadziła dalsze ograniczenia, gdy chodzi o tonaż okrętów posiadanych przez sygnatariuszy w ramach poszczególnych klas, dało to powód (a w pewien sposób zapewne i dobry pretekst), żeby zobić niejaki porządek z "naftalinowymi flotami", które naturalnym trybem administracyjnym raczej puchły zwykle, niż się kurczyły. Objęło to także oba krążowniki typu St. Louis. Charleston został sprzedany na złom już w marcu, St. Louis zaś w sierpniu 1930 roku. Po tym pierwszym zostało wszakże coś więcej, niż srebrna zastawa, ufundowana w 1905 roku przez miasto Charleston i przekazana później jeszcze na nowy USS Charleston (patrolowiec PG-51, służący w latach 1936-1959), która po latach powróciła do miejsca, w którym powstała.
l
W ramach złomowania krążownik został pozbawiony uzbrojenia, nadbudówek, maszyn i części kadłuba do linii wodnej i w tym stanie został zakupiony przez Powell River Company, Ltd. W październiku 1930 przeholowano nabytek do Powell River w Kanadzie (w obszarze Kolumbii Brytyjskiej) nad tak zwanym Morzem Saliskim (Salish Sea), będącym częścią Pacyfiku. Kadłub został tam zakotwiczony jako pływający falochron, mający osłaniać nawodne składowisko wielkiego zakładu przeróbki drewna (oraz papierni). W sierpniu następnego roku dołączył tam do niego kadłub krążownika pancernego USS Huron, w kolejnych zaś latach kadłuby innych jeszcze jednostek, głównie statków handlowych.

Kadłub USS Charleston na brzegu wyspy Vancouver (2003)
Photo: John A. Campbell via Ships Histories by Joe Hartwell

Kadłub USS Charleston na brzegu wyspy Vancouver (2019)
Photo: Mark Turnbull via Google Maps
Oba kadłuby wypełniały swoją rolę zapewne do końca lat czterdziestych, gdy falochrony zostały uzupełnione o nowe jednostki, w tym cały komplet unikatowych betonowych kadłubów - trwalszych jednak w podobnej sytuacji, niż kadłuby stalowe. Charleston i Huron zostały wówczas odsunięte dalej od brzegu, niemniej nadal dbano o nie, usuwając regularnie zbierającą się w środku deszczówkę. 18 lutego 1961 roku silna burza spowodowała jednak zatonięcie kadłuba Hurona, zaś zagrożony podobnym losem Charleston został przeholowany do wyspy Vancouver i osadzony na brzegu w miejscowości Kelsey Bay, gdzie wraz z innymi wrakami tak samo zaczął pełnić rolę falochronu - tyle że już nie pływającego - dla miejscowych zakładów drzewnych. Wedle informacji dostępnych w 2020 roku nadal się tam znajduje.

Kadłub USS Charleston pośród innych wraków w Kelsey Bay na brzegu wyspy Vancouver - oznaczony czerwoną kropką
Photo: Google Maps (ujęcie pobrane w 2020 roku)
l
USS Charleston w Wikipedii
Galeria materiałów zdjęciowych na temat USS Charleston: U.S. Naval Historical Center
Strona poświęcona USS Charleston Ships Histories by Joe Hartwell
Ilustrowany tekst o unikatowych falochronach Powell River: Concrete Ships
Broszura turystyczna na temat wraków Powell River: Powell River Tourist Information
l
Copyright © 2020 by Estraven