USS Juneau (CL-52) |
l |
|
|
Położenie stępki
27.05.1940
Wodowanie 25.10.1941
W służbie od 14.02.1942
Modernizacje -
Zatopiony 13.11.1942
Typ Atlanta-Oakland, liczba jednostek w typie 8 |
Wyporność
6 826, pełna 8 470 ts
Wymiary d-165,05 s-16 z-8,08 m
Uzbrojenie 16x127, 16x27, 8x20 mm
Pancerz pb 95-28, pp 32 mm
Prędkość maks. 32,5 w
Załoga 673 |
|
l
|
|
USS
Juneau w pobliżu Nowego Jorku, 1.07.1942 roku; na kadłubie
widać nowy schemat kamuflażu, chociaż nadbudówki noszą pierwotny
wzór
Photograph from the Naval History & Heritage Command, #19-N-31264
via Wikipedia
|
Lekkie krążowniki typu Atlanta, wraz z wyróżnianym
później podtypem Oakland, obejmującym ostatnie cztery jednostki,
zostały pomyślane jako krążowniki zwiadowcze, jednak świetnie sprawdziły
się w roli jednostek przeciwlotniczych, w czym sporą rolę odegrało
wyposażenie ich w 16 (ostatnie cztery 12) uniwersalnych dział kalibru
127 mm. Równocześnie jako ostatnie krążowniki US Navy otrzymały
jeszcze wyrzutnie torpedowe i miotacze bomb głębinowych. Mimo to
przez nikłe opancerzenie i ograniczone pole ostrzału dział o kalibrze
pasującym raczej niszczycielom nie nadawały się najlepiej do walki
z innymi, zwłaszcza cięższymi jednostkami nawodnymi. Tylko wojenne
potrzeby sprawiały, że musiały czasem brać udział w podobnych akcjach,
i to w charakterze krążowników, chociaż bardziej przypominały wielkie
niszczyciele z grupy tak zwanych "przewodników flotylli".
Ich zmodyfikowana wersja, typ Juneau, od razu został zaprojektowany
jako krążownik przeciwlotniczy, przez co cechowało go lepsze zrównoważenie
systemów uzbrojenia, inna trochę architektura nadbudówek jak i pominięcie
wszystkiego, byłoby niepotrzebnym ciężarem na pokładzie. Wszystkie
jednostki weszły do służby już w trakcie wojny. Utracono dwie z
nich,
USS Atlanta i USS Juneau, obie podczas walk o Wyspy
Salomona (podobnie zresztą jak trzeci utracony podczas II wojny
lekki krążownik US Navy,
USS Helena). Sześć pozostałych odstawiono kilka lat po wojnie
do rezerwy, przy czym ostatni z nich został posłany na złom w 1971
roku.
|
|
l
|
|
USS
Juneau w zatoce Nowego Jorku, 11 lutego 1942
Photograph from the Naval History & Heritage Command, #19-N-28143
via Wikipedia
|
Kariera bojowa USS Juneau była z oczywistych
przyczyn krótka, trwała ledwie dziewięć miesięcy. Zaraz po wejściu
do służby w lutym 1942 roku krążownik odbył rejs próbny wzdłuż atlantyckiego
wybrzeża USA, po czy został przydzielony do grupy blokującej francuskie
porty Martyniki i Gwadelupy. Po niedługim pobycie w stoczni działał
jeszcze pewien czas na Atlantyku (między innymi w rejonie Karaibów),
aby 22 sierpnia wyruszyć na Pacyfik, gdzie trafił do TF 18, skupionej
wkoło lotniskowca USS Wasp. Po jego utracie 15 września USS
Juneau przeprowadził wraz z niszczycielami akcję ratunkową
i powrócił z rozbitkami do Espirito Santo na Nowych Hebrydach. Następnego
dnia został przydzielony do TF 17 z lotniskowcem USS Hornet
i 26 października wziął wraz z nim udział w bitwie o Santa Cruz.
Gdy mimo silnej obrony przeciwlotniczej Hornet został trafiony
i zatonął następnego dnia, Juneau dołączył czym prędzej do grupy
lotniskowca USS Enterprise, wydatnie wspomagając jego obronę
przed atakami japońskich maszyn pokładowych.
|
8
listopada został włączony do grupy TF 67, mającej ochraniać transportowce
z posiłkami dla garnizonu na wyspie Guadalcanal. Odpierając ataki
mające miejsce podczas wyładowywania oddziałów zestrzelił sześć
nieprzyjacielskich bombowców, potem jednak przyszła noc, a wraz
z nią atak japońskich sił nawodnych. Doszło do bitwy nazwanej później
pierwszą bitwą o Guadalcanal. Po stronie amerykańskiej wzięły w
niej udział krążowniki Atlanta, San Francisco, Portland,
Helena i Juneau, po japońskiej okręty liniowe Hiei
i Kirishima oraz lekki krążownik Nagara. Walka była
krwawa i dość powiedzieć, że nocna, mocno chaotyczna wymiana ognia
na krytycznie bliski dystans zakończyła się ciężkim uszkodzeniem
Hiei i Atlanty, które zatonęły następnego dnia. Poważne
uszkodzenia odniosły także San Francisco, Portland
i Juneau, pierwszy od ostrzału, dwa pozostałe na skutek ugodzenia
torpedami. Juneau został trafiony przez niszczyciel Amatsukaze
w lewą burtę na wysokości trzeciej dziobowej wieży. Wszystkie jednak
mogły o własnych siłach wycofać się rano z rejonu bitwy.
|
USS Juneau w New York Navy Yard, luty 1942
U.S. Navy photo #0405214 via navsource.org
|
Około godziny 11:00 idący na wschód zespół w
składzie USS Juneau, USS Helena i USS San Francisco
został dostrzeżony około trzydziestu kilometrów na południowy zachód
od wyspy San Cristobal przez japoński okręt podwodny I-26, który
wystrzelił dwie torpedy do krążownika San Francisco. Obie
chybiły celu, przechodząc przed jego dziobem, ale jedna z nich trafiła
Juneau niemal dokładnie w tym samym miejscu, gdzie zdarzyło
się to już wcześniej, podczas nocnej bitwy. Tym razem rezultat był
katastrofalny. Jak opisywali to obserwatorzy, okręt po prostu eksplodował,
rozpadając się ich zdaniem na drobne szczątki, które w przeciągu
20 sekund zniknęły pod wodą. Ponieważ wydawało się, że nikt nie
miał prawa przeżyć takiego kataklizmu, nie podjęto żadnej akcji
ratunkowej. W rzeczywistości ponad 100 ludzi ocalało i ich walka
o przetrwanie przeszła potem do legendy. Ostatecznie udało się to
tylko dziesięciu z nich, gdyż ratunek przyszedł dopiero po ośmiu
dniach. W ten sposób liczba ofiar śmiertelnych sięgnęła 687 ludzi.
Drugą kwestią, która uczyniła USS Juneau szczególnie znanym,
była śmierć pięciu braci Sullivan, którym dozwolono w naturalnie
ludzkim geście na służenie razem, na jednym pokładzie. Krótko później
wprowadzono przez to zasadę rozdzielania rodzeństw jak i wycofywania
służących z linii, jeśli zbyt wielu ich braci zginęło gdzie indziej
(stało się to znane jako Sole Survivor Policy). Między innymi dzięki
temu historia braci Sullivan do dzisiaj trwa w pamięci jako jedna
z wielu tragedii tamtej wojny.
|
|
l
|
|
Informacja o odnalezieniu wraku Juneau
pojawiła się dość niespodziewanie 19 marca 2018 na profilu FB prowadzonym
przez załogę RV Petrel, jednostki Paula Allena, która krótko
wcześniej odszukała na Morzu Koralowym wrak lotniskowca USS Lexington
(a kilka dni później wrak lekkiego krążownika USS Helena
w Zatoce Kula, też na Wyspach Salomona). Jak podano, rozpoznanie
dostrzeżonego poprzedniego dnia celu sonarowego miało miejsce 18
marca 2018 roku. W ciągu kolejnych trzech dni przeprowadzono co
najmniej dwa zanurzenia ROV, które pozwoliły na pełne potwierdzenie,
że jest to właśnie USS Juneau. Jak podkreślono w poście,
zbiegiem okoliczności do odkrycia doszło w dniu świętego Patryka,
co było istotne w kontekście braci Sullivan. Dzięki wielkiej głębokości
wrak jest świetnie zachowany, co tym bardziej pozwala ocenić, jak
rozległe były zniszczenia wynikłe z ataku torpedowego i późniejszych
eksplozji. Szczątki krążownika znajdują się na średniej głębokości
4200 metrów, przy czym spoczywająca na równej stępce główna część
kadłuba opadła na dno w odległości 600 metrów od leżących tuż obok
siebie dziobu i rufy. Ten ostatni fragment nosi ślady daleko idących
zniszczeń, zapewne implozywnych, niemniej nazwa okrętu na pawęży
nadal jest dobrze widoczna. W pobliżu rufy i dziobu znajduje się
też pole szczątków, obejmujące między innymi ster, dalocelowniki
i zapewne wiele innych elementów.
|
Główna część kadłuba jest fragmentem najlepiej
zachowanym, z nadbudówkami, dolną tylnego częścią komina, wieżami
działowymi, artylerią przeciwlotniczą, dalocelownikiem i wyrzutniami
torpedowymi wciąż na swoich miejscach. Część rufowa oderwała się
(zapewne na skutek implozji) na wysokości ostatniej wieży, przednia
część uległa zaś w większości dezintegracji za sprawą eksplozji,
która rozsadziła okręt do miejsca pomiędzy kominami. W miarę cały
pozostał z niej tylko sam dziobowy odcinek kadłuba o długości około
13 metrów, leżący na lewej burcie i z kotwicami w kluzach. Na rufie
znajdują się wciąż bomby głębinowe i na niektórych zdjęciach widać
też, że wyrzutnie torpedowe na obu burtach są załadowane i zachowały
aluminiowe osłony dla obsługi. Z wież artylerii głównej na swoich
miejscach pozostały obie burtowe oraz co najmniej dwie rufowe. O
ostatniej trudno na razie coś powiedzieć. Dziobowe znajdują się
zapewne w różnym stanie w polu szczątków - odszukać udało się tylko
jedną z nich. Dodatkowo na głównej części kadłuba daje się zauważyć
wzór kamuflażowy, naniesiony w lipcu 1942 roku i zamalowany we wrześniu
jednolitą barwą.
|
|
l
|
|
l |
Copyright © 2018
by Estraven
|