USS Juneau (CL-52)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 27.05.1940
Wodowanie 25.10.1941
W służbie od 14.02.1942
Modernizacje -
Zatopiony 13.11.1942
Typ Atlanta-Oakland, liczba jednostek w typie 8
Wyporność 6 826, pełna 8 470 ts
Wymiary d-165,05 s-16 z-8,08 m
Uzbrojenie 16x127, 16x27, 8x20 mm
Pancerz pb 95-28, pp 32 mm
Prędkość maks. 32,5 w
Załoga 673

l

USS Juneau w pobliżu Nowego Jorku, 1.07.1942 roku; na kadłubie widać nowy schemat kamuflażu, chociaż nadbudówki noszą pierwotny wzór
Photograph from the Naval History & Heritage Command, #19-N-31264 via Wikipedia
Lekkie krążowniki typu Atlanta, wraz z wyróżnianym później podtypem Oakland, obejmującym ostatnie cztery jednostki, zostały pomyślane jako krążowniki zwiadowcze, jednak świetnie sprawdziły się w roli jednostek przeciwlotniczych, w czym sporą rolę odegrało wyposażenie ich w 16 (ostatnie cztery 12) uniwersalnych dział kalibru 127 mm. Równocześnie jako ostatnie krążowniki US Navy otrzymały jeszcze wyrzutnie torpedowe i miotacze bomb głębinowych. Mimo to przez nikłe opancerzenie i ograniczone pole ostrzału dział o kalibrze pasującym raczej niszczycielom nie nadawały się najlepiej do walki z innymi, zwłaszcza cięższymi jednostkami nawodnymi. Tylko wojenne potrzeby sprawiały, że musiały czasem brać udział w podobnych akcjach, i to w charakterze krążowników, chociaż bardziej przypominały wielkie niszczyciele z grupy tak zwanych "przewodników flotylli". Ich zmodyfikowana wersja, typ Juneau, od razu został zaprojektowany jako krążownik przeciwlotniczy, przez co cechowało go lepsze zrównoważenie systemów uzbrojenia, inna trochę architektura nadbudówek jak i pominięcie wszystkiego, byłoby niepotrzebnym ciężarem na pokładzie. Wszystkie jednostki weszły do służby już w trakcie wojny. Utracono dwie z nich, USS Atlanta i USS Juneau, obie podczas walk o Wyspy Salomona (podobnie zresztą jak trzeci utracony podczas II wojny lekki krążownik US Navy, USS Helena). Sześć pozostałych odstawiono kilka lat po wojnie do rezerwy, przy czym ostatni z nich został posłany na złom w 1971 roku.
l

USS Juneau w zatoce Nowego Jorku, 11 lutego 1942
Photograph from the Naval History & Heritage Command, #19-N-28143 via Wikipedia
Kariera bojowa USS Juneau była z oczywistych przyczyn krótka, trwała ledwie dziewięć miesięcy. Zaraz po wejściu do służby w lutym 1942 roku krążownik odbył rejs próbny wzdłuż atlantyckiego wybrzeża USA, po czy został przydzielony do grupy blokującej francuskie porty Martyniki i Gwadelupy. Po niedługim pobycie w stoczni działał jeszcze pewien czas na Atlantyku (między innymi w rejonie Karaibów), aby 22 sierpnia wyruszyć na Pacyfik, gdzie trafił do TF 18, skupionej wkoło lotniskowca USS Wasp. Po jego utracie 15 września USS Juneau przeprowadził wraz z niszczycielami akcję ratunkową i powrócił z rozbitkami do Espirito Santo na Nowych Hebrydach. Następnego dnia został przydzielony do TF 17 z lotniskowcem USS Hornet i 26 października wziął wraz z nim udział w bitwie o Santa Cruz. Gdy mimo silnej obrony przeciwlotniczej Hornet został trafiony i zatonął następnego dnia, Juneau dołączył czym prędzej do grupy lotniskowca USS Enterprise, wydatnie wspomagając jego obronę przed atakami japońskich maszyn pokładowych.
8 listopada został włączony do grupy TF 67, mającej ochraniać transportowce z posiłkami dla garnizonu na wyspie Guadalcanal. Odpierając ataki mające miejsce podczas wyładowywania oddziałów zestrzelił sześć nieprzyjacielskich bombowców, potem jednak przyszła noc, a wraz z nią atak japońskich sił nawodnych. Doszło do bitwy nazwanej później pierwszą bitwą o Guadalcanal. Po stronie amerykańskiej wzięły w niej udział krążowniki Atlanta, San Francisco, Portland, Helena i Juneau, po japońskiej okręty liniowe Hiei i Kirishima oraz lekki krążownik Nagara. Walka była krwawa i dość powiedzieć, że nocna, mocno chaotyczna wymiana ognia na krytycznie bliski dystans zakończyła się ciężkim uszkodzeniem Hiei i Atlanty, które zatonęły następnego dnia. Poważne uszkodzenia odniosły także San Francisco, Portland i Juneau, pierwszy od ostrzału, dwa pozostałe na skutek ugodzenia torpedami. Juneau został trafiony przez niszczyciel Amatsukaze w lewą burtę na wysokości trzeciej dziobowej wieży. Wszystkie jednak mogły o własnych siłach wycofać się rano z rejonu bitwy.

USS Juneau w New York Navy Yard, luty 1942
U.S. Navy photo #0405214 via navsource.org
Około godziny 11:00 idący na wschód zespół w składzie USS Juneau, USS Helena i USS San Francisco został dostrzeżony około trzydziestu kilometrów na południowy zachód od wyspy San Cristobal przez japoński okręt podwodny I-26, który wystrzelił dwie torpedy do krążownika San Francisco. Obie chybiły celu, przechodząc przed jego dziobem, ale jedna z nich trafiła Juneau niemal dokładnie w tym samym miejscu, gdzie zdarzyło się to już wcześniej, podczas nocnej bitwy. Tym razem rezultat był katastrofalny. Jak opisywali to obserwatorzy, okręt po prostu eksplodował, rozpadając się ich zdaniem na drobne szczątki, które w przeciągu 20 sekund zniknęły pod wodą. Ponieważ wydawało się, że nikt nie miał prawa przeżyć takiego kataklizmu, nie podjęto żadnej akcji ratunkowej. W rzeczywistości ponad 100 ludzi ocalało i ich walka o przetrwanie przeszła potem do legendy. Ostatecznie udało się to tylko dziesięciu z nich, gdyż ratunek przyszedł dopiero po ośmiu dniach. W ten sposób liczba ofiar śmiertelnych sięgnęła 687 ludzi. Drugą kwestią, która uczyniła USS Juneau szczególnie znanym, była śmierć pięciu braci Sullivan, którym dozwolono w naturalnie ludzkim geście na służenie razem, na jednym pokładzie. Krótko później wprowadzono przez to zasadę rozdzielania rodzeństw jak i wycofywania służących z linii, jeśli zbyt wielu ich braci zginęło gdzie indziej (stało się to znane jako Sole Survivor Policy). Między innymi dzięki temu historia braci Sullivan do dzisiaj trwa w pamięci jako jedna z wielu tragedii tamtej wojny.
l

Zakończenie rufy USS Juneau z widoczną nazwą okrętu
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel

Prawoburtowa wieża dział 127 mm
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel
Informacja o odnalezieniu wraku Juneau pojawiła się dość niespodziewanie 19 marca 2018 na profilu FB prowadzonym przez załogę RV Petrel, jednostki Paula Allena, która krótko wcześniej odszukała na Morzu Koralowym wrak lotniskowca USS Lexington (a kilka dni później wrak lekkiego krążownika USS Helena w Zatoce Kula, też na Wyspach Salomona). Jak podano, rozpoznanie dostrzeżonego poprzedniego dnia celu sonarowego miało miejsce 18 marca 2018 roku. W ciągu kolejnych trzech dni przeprowadzono co najmniej dwa zanurzenia ROV, które pozwoliły na pełne potwierdzenie, że jest to właśnie USS Juneau. Jak podkreślono w poście, zbiegiem okoliczności do odkrycia doszło w dniu świętego Patryka, co było istotne w kontekście braci Sullivan. Dzięki wielkiej głębokości wrak jest świetnie zachowany, co tym bardziej pozwala ocenić, jak rozległe były zniszczenia wynikłe z ataku torpedowego i późniejszych eksplozji. Szczątki krążownika znajdują się na średniej głębokości 4200 metrów, przy czym spoczywająca na równej stępce główna część kadłuba opadła na dno w odległości 600 metrów od leżących tuż obok siebie dziobu i rufy. Ten ostatni fragment nosi ślady daleko idących zniszczeń, zapewne implozywnych, niemniej nazwa okrętu na pawęży nadal jest dobrze widoczna. W pobliżu rufy i dziobu znajduje się też pole szczątków, obejmujące między innymi ster, dalocelowniki i zapewne wiele innych elementów.

Prawoburtowa wyrzutnia torpedowa z zachowaną osłoną
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel

Stanowisko działek p-lot na rufowej części nadbudówki
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel
Główna część kadłuba jest fragmentem najlepiej zachowanym, z nadbudówkami, dolną tylnego częścią komina, wieżami działowymi, artylerią przeciwlotniczą, dalocelownikiem i wyrzutniami torpedowymi wciąż na swoich miejscach. Część rufowa oderwała się (zapewne na skutek implozji) na wysokości ostatniej wieży, przednia część uległa zaś w większości dezintegracji za sprawą eksplozji, która rozsadziła okręt do miejsca pomiędzy kominami. W miarę cały pozostał z niej tylko sam dziobowy odcinek kadłuba o długości około 13 metrów, leżący na lewej burcie i z kotwicami w kluzach. Na rufie znajdują się wciąż bomby głębinowe i na niektórych zdjęciach widać też, że wyrzutnie torpedowe na obu burtach są załadowane i zachowały aluminiowe osłony dla obsługi. Z wież artylerii głównej na swoich miejscach pozostały obie burtowe oraz co najmniej dwie rufowe. O ostatniej trudno na razie coś powiedzieć. Dziobowe znajdują się zapewne w różnym stanie w polu szczątków - odszukać udało się tylko jedną z nich. Dodatkowo na głównej części kadłuba daje się zauważyć wzór kamuflażowy, naniesiony w lipcu 1942 roku i zamalowany we wrześniu jednolitą barwą.
l
USS Juneau w NavSource Naval History
Pierwsze opublikowane nagranie z wraku USS Juneau: RV Petrel Timeline
Pierwszy zestaw fotografii wraku: RV Petrel Album 1
Drugi zestaw fotografii wraku: RV Petrel Album 2
Tekst o braciach Sullivan National Archives
l
Copyright © 2018 by Estraven