USS Maine (ACR-1)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 17.10.1888
Wodowanie 18.11.1889
W służbie od 17.09.1895
Modernizacje -
Zatopiony 15.02.1898, 16.03.1912
Typ Maine, liczba jednostek w typie 1
Wyporność 6 789 ts
Wymiary d-98,9 s-17,4 z-6,9 m
Uzbrojenie 4x254, 6x152, 7x57, 8x37 mm
Pancerz pb 305, pp 76-51 mm
Prędkość maks. 16,45 w
Załoga 374

l

USS Maine w okresie służby
Photograph: NavSource from THE AMERICAN NAVY album
USS Maine jest jednym z tych okrętów, które stały się symbolami różnych wydarzeń historycznych. W tym przypadku chodziło o bezpośrednią przyczynę wybuchu wojny amerykańsko-hiszpańskiej (głównie o Kubę), przegranej zresztą przez Hiszpanię. Wersja wówczas rozpowszechniana głosiła, iż zdradziecka Hiszpania wysadziła okręt USA, gdy ten zawinął do portu w Hawanie. Jako swoisty mit kultury masowej utrzymała się ona dość długo, chociaż brak tak naprawdę podstaw do podobnego oskarżenia i chodziło najpewniej o samozapłon węgla w zasobniach (zjawisko dość częste w owych czasach), który doprowadził następnie do eksplozji materiału miotającego w dziobowych komorach amunicyjnych okrętu.

USS Maine
Photo # Lot-3215-2 from the National Museum of the U.S. Navy
W różnych opisach historii można wyczytać, iż USS Maine był pancernikiem, co jest prawdą. Niemniej prawdziwe jest też stwierdzenie, że był krążownikiem pancernym, gdyż w tym właśnie charakterze rozpoczął swoją karierę. Tyle, że oficjalnie określano go również jako "pancernik drugiej klasy". W chwili wodowania był największym okrętem zbudowanym do owego czasu w stoczniach amerykańskich. Jego przyrodnie rodzeństwo, czyli powstały niewiele później USS Texas, od początku był uznawany za pancernik, co dodatkowo może powiększać zamęt nazewniczy, niemniej należy zapewne wziąć pod uwagę i to, że był to czas pierwszych eksperymentów US Navy z podobnymi jednostkami i trwało trochę, zanim rzecz się wyklarowała. W każdym razie pierwszym okrętem, który został pełnoprawnym amerykańskim pancernikiem był dopiero USS Indiana (1893), czyli BB-1, i od niego rozpoczęto rachowanie jednostek tej klasy w US Navy.
Zarówno Maine jak i Texas nie dorównywały jednostkom, które budowano już wtedy w Europie, zwłaszcza gdyby porównywać je z predrednotami, chociaż teoretycznie nie ustępowały im wiele pod względem uzbrojenia i opancerzenia kadłuba. Całość reprezentowała jednak rozwiązania już porzucane gdzie indziej (w przypadku jednostek oceanicznych) na rzecz wzoru, który został niebawem przyjęty i przez USA. Eksperymentalny charakter USS Maine dał o sobie znać i tym, iż okręt wszedł do służby ze sporym opóźnieniem wobec harmonogramu, gdyż przemysł amerykański nie był jeszcze przygotowany do samodzielnego dostarczenia wszystkiego, co było potrzebne do wykończenia krążownika.
Model USS Maine w skali 1/700, wykonany przez Katarzynę Manikowską. Daje dobre wyobrażenie o tym,
jak osobliwa była to konstrukcja, spokrewniona mocno z różnymi dziewiętnastowiecznymi eksperymentami.
Pics: Katarzyna Manikowska, 2021 (model: tektura przeskalowana z 1/250 do 1/700 z wieloma dodanymi częściami)
l

USS Maine wchodzi do portu w Hawanie
USN photo # HD-SN-99-01929, from the Defense Visual Information Center
Po wejściu do służby USS Maine został przypisany do floty Atlantyku, aby po trzech latach ćwiczeń i rutynowych rejsów zostać wysłanym na targaną niepokojami społecznymi Kubę. Oficjalnie z "przyjacielską wizytą" oraz dla ochrony interesów amerykańskich podczas kubańskiej wojny o niepodległość, niemniej można spotkać się i z takimi opiniami, iż wizyta była skutkiem braku większej orientacji rządu USA, co właściwie dzieje się na wyspie, i nie była tym samym dyplomatycznie najwłaściwszym posunięciem. Tak czy siak, okręt zawinął 24 stycznia 1898 roku do portu w Hawanie.

USS Maine krótko po zatonięciu
Photo # HD-SN-99-01931,from the DOD Still Media Collection

Wrak USS Maine podczas prac wydobywczych, 16 czerwca 1911 roku
The Library Of Congress, photo 6a22687
Trzy tygodnie później, 15 lutego o godzinie 21:30 dziobowa część okrętu została rozerwana dwoma eksplozjami przednich komór amunicyjnych dział kalibru 254 i 152 mm. Prawie jedna trzecia kadłuba po prostu się rozpadła, reszta osiadła zaś na dnie w płytkiej na kilkanaście metrów zatoce. Detonacje pociągnęły za sobą śmierć 260 osób z załogi, ocalało tylko 89. Amerykańska prasa dość szybko podchwyciła temat, jednoznacznie uznając tragedię za wynik dywersji ze strony Hiszpanii. Wersja ta została potwierdzona przez pierwsze śledztwo prowadzone w USA, w którym podobnie uznano utratę okrętu za akt dywersji (1898), nie próbując jednak przypisać tego aktu konkretnym osobom czy instytucjom. W kolejnym śledztwie (1911) także opowiedziano się za zewnętrzną przyczyną eksplozji, niemniej późniejsze dochodzenia i analizy (1974, 1998, 2002) przyniosły wniosek, iż przyczyną katastrofy był samozapłon węgla w zasobniach.
l

Koferdam zbudowany wkoło wraku USS Maine, 16 czerwca 1911 roku
Picture: American Photograph Company, National Archives via Wikipedia
Wrak USS Maine przeleżał kilkanaście lat w porcie w Hawanie, chociaż stanowił tam poważną przeszkodę nawigacyjną. Ostatecznie w 1910 roku Kongres USA przeznaczył odpowiednie fundusze na podniesienie pozostałości okrętu. Prace rozpoczęto od zbudowania koferdamu wkoło wraku, co pozwoliło na wypompowanie ze środka wody. W lipcu 1911 roku wrak został niemal w pełni odsłonięty. Okazał się być w ogólnie kiepskim stanie, i to zarówno na skutek eksplozji, jak i szybko postępującej korozji. W środku znaleziono jeszcze szczątki 66 ludzi, które przewieziono dla pochowania do USA.

Maine zacumowany na zewnątrz koferdamu
USN photo # Lot 8936-56, National Museum of the U.S. Navy

16 marca 1912 roku - Maine zostaje wyholowany na pełne morze
Picture: USN photo # Lot 8936-53, National Museum of the U.S. Navy
Zrujnowana część wraku została pocięta na złom, podczas gdy pozostałą w całości część kadłuba uszczelniono. Gdy w lutym 1912 wpuszczono ponownie wodę do koferdamu (który następnie rozebrano), niekompletny kadłub Maine uniósł się z dna. 16 marca tego samego roku został on wyholowany cztery mile od kubańskiego wybrzeża i z pełnymi honorami, w asyście krążowników USS North Carolina i USS Birmingham zatopiony poprzez otwarcie kingstonów.
Niekompletny wrak USS Maine został zlokalizowany w 2000 roku przez kanadyjską firmę Advanced Digital Communications. Spoczywa na głębokości 1150 metrów, 4,8 kilometra na północny wschód od Zatoki Hawańskiej, nieco na wschód od oficjalnie podanej niegdyś pozycji. Jak ustalono podczas oględzin z użyciem kamer ROV, nie uległ większym zmianom od chwili ponownego zatopienia i jest całkiem dobrze rozpoznawalny, włącznie z łańcuchami kotwicznymi i śrubami. Niezależnie od tego na terenie USA znajduje się kilka dużych elementów okrętu, ocalonych podczas wydobywania wraku po pierwszym zatonięciu. Główny maszt krążownika został ustawiony na terenie cmentarza Arlington, przedni trafił do Akademii Morskiej w Annapolis. Odrestaurowana ozdoba dziobowa jest eksponowana na pomniku w Bangor w stanie Maine, jedna z kotwic znajduje się w Reading w Pensylwanii. Poza tym w wielu innych miejscach można trafić na dziesiątki pomniejszych fragmentów i pamiątek z USS Maine, jednostki wciąż wyraźnie obecnej w zbiorowej pamięci.

Zakończenie rufy USS Maine
Picture: navsource.com
l
Strona o USS Maine The Spanish American War
Strona USS Maine w Wikipedii
Galeria materiałów zdjęciowych na temat USS Maine: NavSource
l
Copyright © 2018, 2021 by Estraven