USS Wilkes-Barre (CL-103) |
l |
|
|
Położenie stępki
14.12.1942
Wodowanie 24.12.1943
W służbie od 01.07.1944
Modernizacje -
Zatopiony 13.05.1972
Typ Cleveland, liczba jednostek w typie 27 |
Wyporność
11 932, pełna 14 358 ts
Wymiary d-185,95 s-20,22 z-7,77 m
Uzbrojenie 12x152, 12x127, 28x40, 10x20 mm
Pancerz pb 127-89, pp 51 mm
Prędkość maks. 32,5 w
Załoga 1 255 |
|
l
|
|
USS Wilkes-Barre, zapewne w San Pedro,
31 stycznia 1946 roku
Picture: U.S. Naval Historical Center Photograph #NH 98602
|
US Navy prawie do końca ery krążowników projektowała
i budowała obie ich podstawowe wersje, postępując tym samym inaczej,
niż Royal Navy, która już pod koniec lat dwudziestych zdecydowała
się na rozwijanie wyłącznie linii lekkich krążowników, z czasem
czyniąc je coraz potężniejszymi. W Stanach rozdział się utrzymał,
przy czym każda podklasa rozwijała swój własny wzorzec, który w
przypadku ciężkich krążowników został zwieńczony typami Baltimore
i Salem - silnie uzbrojonymi, ale nie całkiem przydatnymi w nowych
warunkach prowadzenia walki (największe zastrzeżenia budziła niewystarczająca
szybkostrzelność dział kalibru 203 mm, w których materiał miotający
i pocisk były ładowane osobno). Dla lekkich takim końcowym etapem
był właśnie typ Cleveland i jego skromna modyfikacja, czyli reprezentowany
już tylko przez dwie jednostki typ Fargo. Cleveland był rozwinięciem
typów Brooklyn i
St. Louis, zdradzającym nawet spore podobieństwo zewnętrzne do antenatów,
chociaż został pomyślany jako konstrukcja o wiele bardziej uniwersalna
od nich.
|
USS Wilkes-Barre dziesięć dni po wejściu
do służby, 10 lipca 1944 roku
Picture: U.S. Navy photo NH 99866 via Wikipedia
|
Wymusiło to konieczność rezygnacji z piątej
wieży dział kalibru 152 mm, niemniej i tak wszystkie okręty tego
typu do końca swoich dni cierpiały na niejakie problemy ze statecznością,
spowodowane przeładowaniem względnie niewielkich kadłubów dużym
wyborem uzbrojenia i wyposażenia. Pomimo to Clevelandy okazały się
najdłuższą zbudowaną kiedykolwiek serią krążowników: spośród planowanych
pięćdziesięciu dwóch wprowadzono do służby 27. Kolejne dwa zostały
ukończone według zmodernizowanych planów jako typ Fargo, zaś dziewięć
innych stało się ostatecznie lekkimi lotniskowcami typu Independence.
Spośród tych dwudziestu siedmiu sześć przebudowano w późnych latach
pięćdziesiątych na krążowniki rakietowe, z których ostatni pozostawał
w służbie aż do 1979 roku, jeden zaś, USS Little Rock, przeznaczono
na jednostkę muzealną. 25 z nich wprowadzono do służby jeszcze podczas
wojny, chociaż niektóre zbyt późno, aby mogły wziąć udział w walkach.
Wszystkie przetrwały do zakończenia konfliktu, niemniej trzy z nich
zostały zatopione później podczas ćwiczeń floty: Atlanta (1970),
Wilkes-Barre (1972) i Oklahoma City (1999).
|
|
l
|
|
USS Wilkes-Barre, zapewne w San Pedro,
31 stycznia 1946 roku
Picture: U.S. Navy photo NH 98601 via Wikipedia
|
USS Wilkes-Barre wszedł do służby latem
1944 roku i zaraz po rejsie próbnym został skierowany przez Kanał
Panamski na Pacyfik. Odpracowując po drodze niezbędne ćwiczenia
zameldował się w Pearl Harbor w listopadzie. Z końcem roku został
przydzielony do Task Force 38 i wraz w nim w styczniu 1945 wziął
udział w atakach na japońskie pozycje na Formozie i w Chinach oraz
wspieraniu operacji filipińskiej. Z końcem stycznia ataki objęły
również Okinawę oraz okolice Tokio. W lutym zespół skierował się
pod Iwo Jimę, po czym wrócił w rejon wysp japońskich. Tego rodzaju
kontredans trwał do kwietnia, gdy zaczęły się walko o Okinawę. Krążownik
odznaczył się w ich trakcie między innymi podczas ratowania załogi
poważnie uszkodzonego lekkiego lotniskowca Bunker Hill.
|
Podstawowe zadania krążownika wiązały się w
tym czasie z ochroną przeciwlotniczą zespołu lotniskowców, niemniej
pod koniec maja wziął też udział w ostrzeliwaniu bazy wodnosamolotów
w rejonie miasta Kushimoto na wyspie Honsiu. Na wody japońskie powrócił
potem z końcem sierpnia, już jako część sił okupacyjnych. Jego załoga
wzięła udział w demilitaryzacji kilku baz, po czym okręt został
przesunięty do Chin (portów okupowanych wcześniej przez Japonię),
gdzie pełnił analogiczne obowiązki. 13 stycznia 1946 roku wyruszył
z powrotem do Stanów Zjednoczonych, najpierw na Zachodnie Wybrzeże,
potem przez Guantanamo do Norfolk. Między lutym a kwietniem 1947
przebywał jeszcze na europejskich wodach, zawijając między innymi
do Plymouth i Bergen, po czym w październiku został przeniesiony
do rezerwy. Pozostawał na liście floty do 15 stycznia 1971 roku
i został z niej skreślony jako ostatni klasyczny lekki krążownik
US Navy. Krótko później odholowano go z miejsca kotwiczenia w Filadelfii
na południe, w stronę Florydy.
|
USS Wilkes-Barre tonie w pobliżu Key
West 12 maja 1972 roku
Picture: Florida Keys Public Libraries photo #MM00007973, Ida Woodward
Barron Collection
|
Wilkes-Barre został przeznaczony do testowania
skutków podwodnych eksplozji, zaś akwenem, gdzie przeprowadzono
wtedy ćwiczenia był obszar na południe od Florida Keyes, ciągnącego
się na długości 240 kilometrów archipelagu około 1700 wysp i wysepek
koralowych, których łańcuch zaczyna się u południowo-wschodniego
krańca Florydy. Trudno powiedzieć, jak dokładnie przebiegały kolejne
etapy testów, niemniej 13 maja 1972 roku doprowadziły one do pęknięcia
nadwyrężonego najwyraźniej kadłuba a następnie do jego przełamania.
Okręt tonął jednak powoli, mając zapewne zamknięte wszystkie włazy
z grodziach wodoszczelnych. Część rufowa zniknęła z powierzchni
przed wieczorem, dziobowa została zatopiona dopiero następnego dnia
z użyciem materiałów wybuchowych. Chociaż nie było to zapewne intencją
autorów programu testów, udało im się w ten sposób stworzyć jedną
z pierwszych sztucznych raf, których obecnie jest sporo na wodach
Florydy (największą stał się lotniskowiec
Oriskany, zatopiony celowo w 2006 roku).
|
USS Wilkes-Barre tonie w pobliżu Key
West 12 maja 1972 roku
Picture: Dive
Buddy
|
|
|
l
|
|
Działa 127 mm i nadbudówki rufowej części wraku
USS Wilkes-Barre
Picture: Matt
Vinzant
|
Prawoburtowe wały śrub USS Wilkes-Barre
Picture: Matt
Vinzant
|
USS Wilkes-Barre spoczął na dnie w dwóch
częściach, przy czym rufowa opadła na równej stępce, nieodległa
dziobowa położyła się na prawej burcie, tracąc przy tym wieże dział
152 mm, które zalegają obok wraku w pozycji odwróconej. Głębokość
w miejscu spoczynku rufy to 66 metrów, dziobu 77 metrów. Wrak znajduje
się w pobliżu Florida Keyes, a dokładniej około 17 kilometrów na
południe od Sugarloaf Key. Gdy wziąć pod uwagę rozmiary wyjściowe,
jest jednym z największych spośród dostępnych rekreacyjnie wraków
Florydy. Widoczność podwodna w tym miejscu potrafi sięgać nawet
30 metrów, co podobno nie jest wcale aż tak dużo, jak na Keyes,
ale w porównaniu z warunkami panującymi w większość innych okolic,
to jednak sporo. Jak wynika z filmów, spora część wnętrza jest łatwo
dostępna dla nurków, w tym hangar lotniczy na rufie, zaś mimo inwazji
morskiego życia wrak jest nadal nad wyraz rozpoznawalny.
|
Lewoburtowe działa 127 mm na rufowej części
wraku
Picture: Matt
Vinzant
|
|
|
l
|
|
l |
Copyright © 2018
by Estraven
|