HIJMS
Yamashiro |
l |
|
|
Rozpoczęcie budowy 20.11.1913
Wodowanie 03.11.1915
W służbie od 31.03.1917
Modernizacje 1930-1935
Zatopiony 25.10.1944
Jednostki siostrzane Fuso |
Wyporność 1944: 34700 t, pełna
39150 t
Wymiary 1944: d-212,7 s-33,1 z-9,7 m
Uzbrojenie 12x356, 16x152, 8x127 mm
Pancerz pb 102-305, pp 51-98
Prędkość maks. 1944: 24,7 w
Załoga c. 1396 |
|
l |
|
|
Japoński program rozbudowy floty wyszedł od wzorów
brytyjskich, jednak szybko dorobił się własnych koncepcji projektowania
ciężkich jednostek, czego pierwszym dobitnym przykładem były pancerniki
typu Fuso, potwierdzeniem zaś następny typ Ise oraz najpotężniejsze
w swoim czasie
Nagato i Mutsu. Dalszy rozwój Połączonej Floty został
na długie lata wstrzymany przez postanowienia konferencji waszyngtońskiej,
stąd istniejące już jednostki poddano daleko idącym modyfikacjom.
|
|
Fuso i Yamashiro weszły do służby
w okresie pierwszej wojny światowej, będąc na owe czasy okrętami
nowoczesnymi, jednak już w latach dwudziestych zdecydowano się na
ich modernizację, otaczając przedni, trójnożny maszt pomostami oraz
zwiększając kąt podniesienia dział artylerii głównej z 25 do 33
stopni. Niewiele później, w pierwszej połowie lat trzydziestych
zostały poddane gruntownej przebudowie, polegającej m. in. na dalszym
zwiększeniu kąta podniesienia dział (do 43 stopni), dodaniu "bąbli"
przeciwtorpedowych, wzmocnieniu pancerza, wymianie siłowni, usunięciu
przedniego komina i wydłużeniu kadłuba w części rufowej o osiem
metrów. W okresie międzywojennym zasłynęły przede wszystkim dzięki
niebywale rozbudowanym pomostom bojowym, wyrastającym niczym wieże
ponad poziom pokładu. W przypadku Yamashiro zwana powszechnie
"pagodą" konstrukcja miała wysokość 41 metrów (cztery
metry mniej, niż na Fuso).
|
|
Po zakończeniu przebudowy w 1935 roku Yamashiro
został okrętem flagowym Połączonej Floty. W 1941 roku wchodził w
skład drugiego dywizjonu pancerników (razem z Mutsu, Nagato).
Wziął udział w kilku operacjach, większość czasu spędzał jednak
na kotwicowisku Hashirajima. Po bitwie pod Midway planowano przebudowę
obu okrętów typu Fuso na lotniskowce, jednak zaniechano tych planów
(zrealizowanych wobec typu Ise). W lutym 1944 Yamashiro został
przeznaczony do zadań szkoleniowych.
|
Wobec coraz trudniejszej sytuacji cesarstwa
w czerwcu 1944 roku zdecydowano o dozbrojeniu obu okrętów w artylerię
przeciwlotniczą oraz (zapewne) w działający w podczerwieni system
identyfikacyjny (IFF) i przywróceniu ich do służby liniowej, co
nastąpiło we wrześniu 1944. W tym samym miesiącu zostały pod dowództwem
wiceadmirała Nishimury skierowane ku Filipinom, w ramach planu mającego
odeprzeć amerykańską inwazję na archipelag. 25 września, podczas
próby forsowania cieśniny Surigao, trafiły na znaczne siły przeciwnika,
złożone z niszczycieli, krążowników i sześciu starszych okrętów
liniowych pod dowództwem admirała Olendorfera. Były to California,
Pennsylvania, Mississippi, Tennessee, Maryland
i West Virginia. O godzinie 3.38 trafiony kilkoma torpedami
Fuso miał eksplodować i przełamać się na dwie części, które
zatonęły osobno, niesione prądami morskimi (czy też taką relację
można było przez lata napotkać w wielu źródłach - ostatecznie okazało
się to nieprawdą
). Yamashiro próbował dalszego marszu, jednak o 3.53 dostał
się pod ogień amerykańskich pancerników (wszystkich, prócz Pennsylvanii,
nie mającej nowoczesnych urządzeń kierowania ogniem), które po raz
pierwszy i ostatni w historii ustawiły się w szyku liniowym, przegradzając
szlak zespołowi japońskiemu (w klasycznej dla walki flot liniowych
pozycji zwanej "postawieniem kreski nad T"). Wielokrotnie
trafiony Yamashiro zawrócił, dodatkowo wystawiając płonącą
sylwetkę na ciosy, ale o 4.19 przewrócił się i szybko zatonął rufą,
ze stratą około 1400 ludzi. Spośród rozbitków, którzy wcale nie
chcieli być ratowani, wyłowiono tylko trzech...
|
|
l
|
|
Poszukiwania wraków w cieśninie Surigao rozpoczęła
w kwietniu 2001 roku firma John Bennet Deep Ocean Research International,
co doprowadziło do odkrycia z pomocą sonaru masywnego kadłuba w
pozycji odpowiadającej zasadniczo miejscu zatonięcia Yamashiro.
Sądząc po pierwszym obrazie, pancernik wydawał się spoczywać na
dnie prosto i w całości.
|
|
Weryfikacja wstępnych wniosków miała miejsce
w lipcu 2006 roku, kiedy doświadczony nurek i instruktor Cedric
Verdier postanowił spróbować technicznego zejścia do szczątków,
które spoczywają na głębokości 198 metrów (z najwyższym punktem
na poziomie 176 m). Wymagało to szeregu przygotowań, w końcu jednak
19 lipca udało mu się dotrzeć do wraku Yamashiro. Wedle relacji
nurka, który spędził na dnie niecały kwadrans, pancernik leży na
burcie, z zachowaną przynajmniej częścią nadbudówek i zapewne nienaruszonym
kadłubem. Planowane na następny dzień kolejne nurkowania nie powiodły
się, nie przyniosły zatem żadnych więcej informacji.
|
|
Wraki obu pancerników, tak Yamashiro, jak
i Fuso, zostały ostatecznie zlokalizowane i ponad wszelką
wątpliwość zidentyfikowawane z użyciem sonaru oraz pojazdów ROV
26 listopada 2017 roku w trakcie zorganizowanej przez Paula Allena
ekspedycji wykorzystującej statek badawczy RV Petrel. Oprócz
obu japońskich pancerników w trakcie tej wyprawy rozpoznano także
wraki kilku niszczycieli, w tym amerykańskiego czterofajkowca USS
Ward, wsławionego akcją pod Pearl Harbor rankiem 7 grudnia
1941.
|
Oba wraki leżą stępkami do góry, chociaż poza
tym są jak najbardziej rozpoznawalne. Dziób spoczywającego na głębokości
około 190 metrów Yamashiro "złożył" się w dość
specyficzny sposób i leży zagięty ku tyłowi na przedniej części
okrętu, przy czym brakuje mu dwóch górnych pokładów i dziobowej
chryzantemy. Część rufowa zapadła się w dużym stopniu, zaś cały,
spoczywający względnie płytko wrak obrośnięty jest okazami podmorskiego
życia i zdradza tendencję do postępującej degradacji i rozpadu.
|
|
Stan obu wraków sugeruje, że zatonęły w identyczny
sposób - najpierw przewracając się do góry dnem, potem tonąc dziobem,
który oparł się o dno, gdy rufa była jeszcze wysoko w górze, może
nawet na powierzchni. Wówczas najpewniej dziobowe fragmenty kadłubów
odłamały się, oparte tak o dno - w przypadku w przypadku Fuso
osłabiona wcześniej trafieniem torpedy sekcja całkiem odpadła i
spoczywa pod kątem przy prawej burcie.
|
|
l
|
Historia działań bojowych HIJMS Yamashiro
Combined
Fleet
Opis operacji w cieśninie Surigao na stronie CombinedFleet.com
Combined Flee
Relacja z zejścia do wraku Yamashiro na stronie Cedrica Verdiera
Cedric
Verdie
Informacja o wraku Yamashiro na stronie RV Petrel Paul
Allen site
|
l |
Copyright © 2007-2018,
2021 by Estraven
|