USS Utah (BB-31) |
l |
|
|
Rozpoczęcie budowy 09.03.1909
Wodowanie 23.12.1909
W służbie od 31.08.1911
Modernizacje 1925-27, od 01.07.1931 okręt-cel AG-16
Zatopiony 07.12.1941 (skreślony 05.09.1944)
Jednostki siostrzane Florida |
Wyporność 1914: 21825 t
Wymiary d-159 s-26,9 z-8,6 m
Uzbrojenie 1914: 10x305, 16x127
Pancerz pb 279
Prędkość maks. 1914: 20,75 w
Załoga 1041 |
|
l |
|
|
USS Utah należał do trzeciej pary amerykańskich
drednotów, w niewielkim stopniu unowocześnionych wobec poprzedniego
typu "Delaware", chociaż jako pierwsze ciężkie okręty
US Navy były one napędzane turbinami parowymi. Służbę rozpoczął
przed pierwszą wojną światową, we Flocie Atlantyku. W 1914 wziął
udział w operacji lądowania wojsk amerykańskich pod Vera Cruz w
Meksyku. W 1918 skierowany został na wody europejskie, gdzie pozostał
do końca roku, aby po powrocie do Bostonu rozpocząć rutynową służbę,
która obejmowała cykle szkolenia i kurtuazyjne wizyty w obcych portach.
|
|
|
W latach 1925-27 poddany został (wraz ze swoim
bliźniakiem) modernizacji polegającej na wymianie kotłów z węglowych
na opalane ropą, dodaniu "bąbli" przeciwtorpedowych, wzmocnieniu
pancerza pokładowego i przeniesieniu na wyższe pokłady części stanowisk
artylerii średniego kalibru. Znacznie zmieniła się również sylwetka
okrętu. W tej postaci służył do 1930 roku, kiedy na mocy traktatu
londyńskiego doszło do dalszej redukcji flot liniowych. Nie poddano
go jednak złomowaniu, jak stało się to w 1931 roku z USS Florida.
|
1 lipca 1931 przemianowano go na jednostkę pomocniczą
(AG-16) i rozpoczęto przebudowę na sterowany radiem ruchomy cel.
Prace trwały blisko rok. Zamontowane na okręcie, bardzo nowoczesne
jak na owe czasy urządzenia, pozwalały na zdalne sterowanie z innej
jednostki pływającej albo z samolotu, dowolne zmiany kursu i szybkości
oraz stawianie zasłony dymnej. Pozbawiony został równocześnie uzbrojenia,
chociaż pod koniec lat trzydziestych ustawiono na pokładzie USS
Utah pewną liczbę baterii przeciwlotniczych.
|
|
|
l
|
|
|
Na początku czerwca 1932 okręt przeszedł przez
Kanał Panamski na Pacyfik i wszedł w skład pierwszej eskadry szkolnej
stacjonującej w San Pedro w Kalifornii. Przez następne lata służył
jako cel dla lotnictwa, holownik tarcz podczas strzelań artyleryjskich
oraz obiekt pozorowanych ataków okrętów podwodnych. Dla oszczędzenia
konstrukcji pokład wyłożono dodatkowo drewnianymi belkami. Załoga
składała się z blisko 500 osób, które pozostawały na okręcie podczas
ataków, chroniąc się głęboko w opancerzonych częściach jednostki.
|
W czerwcu 1935 został skierowany na Hawaje,
aby w sierpniu tego samego roku stać się szkolną jednostką przeciwlotniczą.
W maju 1941 powrócił na Zachodnie Wybrzeże i podczas trzymiesięcznego
pobytu w stoczni otrzymał nowe uzbrojenie złożone z dział kalibru
127 mm (ustawionych między innymi na wieżach dawnej artylerii głównej),
dwudziestomilimetrowych działek i ciężkich karabinów maszynowych.
Przed ponownym skierowaniem na Hawaje we wrześniu 1941 dostał jeszcze
szary, wojenny kamuflaż.
|
|
|
|
Dzień przed japońskim atakiem na Pearl Harbor USS
Utah powrócił z kolejnych ćwiczeń i zacumował u zachodniego
brzegu wyspy Ford. Rankiem 7 grudnia stał się obiektem ataków lotników
japońskich, którym musiał jawić się z powietrza jako pełnowartościowy
pancernik - chociaż na odprawach byli uprzedzani, aby "omijać
Utah". Pierwsza torpeda trafiła okręt o 8.01, chwilę
później druga eksplodowała niemal w tym samym miejscu. O 8.04 Utah
miał już 40 stopni przechyłu.
|
Niezwłocznie zarządzono opuszczenie
okrętu, który o 8.12 przewrócił się przez lewą burtę i zaraz zatonął
do góry stępką, wbijając się nadbudówkami w dno. Wraz z pancernikiem
zginęło 58 ludzi. Już w 1942 roku podjęto badania wraku, aby ocenić
szanse na jego podniesienie. Ponieważ kadłub nie był w dość dobrym
stanie, aby napełnić go skutecznie sprężonym powietrzem, postanowiono
skorzystać z tej samej metody, która sprawdziła się przy prostowaniu
wraku USS Oklahoma. Najpierw jednak odcięto niektóre elementy
i usunięto ze zbiorników zapasy ropy.
|
|
|
l
|
|
|
l
|
|
|
Prace postępowały niespiesznie do początków 1944
roku. Zespół 17 wyciągarek elektrycznych połączonych z okrętem całym
systemem lin zdołał niemal wyprostować kadłub, gdy pojawiły się
problemy. Pancernik, który dotąd pewnie opierał się o dno, jakby
"stracił przyczepność" i zaczął ślizgać się w kierunku
brzegu. Po analizie sytuacji i oszacowaniu kosztów dalszych prac,
uznano że w warunkach wojennych byłoby to wyrzucanie pieniędzy.
W marcu 1944 wszelkie działania wydobywcze zostały przerwane i pancernik
pozostał na miejscu, z przechyłem 38 stopni.
|
Do pomysłu usunięcia wraku z basenu portowego
powrócono w 1956 roku. Szybko jednak okazało się, że operacja kosztowałaby
co najmniej 4 miliony dolarów i musiałaby potrwać ze dwa i pół roku.
Wyrażano także poważne wątpliwości, czy godzi się tak tratować morski
grobowiec ponad pięciu dziesiątków osób. Ostatecznie doprowadziło
to w 1972 roku do wzniesienia na nabrzeżu wyspy Ford pomnika ku
czci poległych. Obecnie wrak USS Utah jest uznawany oficjalnie
za grób wojenny i podlega ochronie tak samo, jak spoczywający po
drugiej stronie wyspy wrak pancernika
USS Arizona.
|
|
|
l
|
|
l |
Copyright © 2007
by Estraven
|