HMS Curlew (1917)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 21.08.1916
Wodowanie 05.07.1917
W służbie od 04.12.1917
Modernizacje 1935-36
Zatopiony 26.05.1940
Typ C (podtyp Ceres), liczba jednostek w typie 28
Wyporność 4 257, pełna 5 300 ts
Wymiary d-137,2 s-13,1 z-4,47 m
Uzbrojenie 1936: 10x102, 16x40 mm
Pancerz pb 76-32, pp 25 mm
Prędkość maks. 29 w
Załoga 460

l

HMS Curlew już po przebudowie, w 1937 roku
Picture: alf.home.pl
Krążowniki typu C powstały w bardzo długiej serii, która liczyła aż 28 jednostek - przy czym jedna z nich, reprezentująca początkowy podtyp, istnieje do dzisiaj: to HMS Caroline, od kilku lat dostępna jako muzeum do zwiedzania w Belfaście. Należały one do zyskującej wówczas na popularności klasy lekko opancerzonych krążowników, które dość szybko zaczęto nazywać po prostu lekkimi. Gdy pierwsze z nich zaczęły wchodzić do służby w 1914 roku reprezentowały w pewien sposób nową jakość wobec wcześniejszych projektów, jak typy Arethusa i Active. Ich następcami były krążowniki typu D (8 jednostek), z których wywiedziono jeszcze z początkiem lat dwudziestych dość podobny typ Emerald. Liczył on jednak już tylko dwa okręty, jako że Royal Navy postawiła wówczas na krążowniki nowej generacji, zainicjowanej typem Leander, który stał się punktem wyjścia dla wszystkich późniejszych projektów brytyjskich krążowników.
Krążowniki typu C powstały w aż siedmiu grupach, które różniły się szczegółami konstrukcji, zastosowanym napędem, sylwetką, opancerzeniem i skalą uzbrojenia. Na przykład należąca do pierwszej grupy HMS Caroline otrzymała tylko dwa działa 152 mm (oba na rufie), wsparte ośmioma działami kalibru 102 mm, miała też trzy kominy i turbiny bez przekładni, podczas gdy ostatni podtyp Carlisle był uzbrojony w pięć pojedynczych dział 152 mm, kominy miał dwa, turbiny z przekładniami i wyżej wzniesiony dziób. Wielką Wojnę przetrwały w komplecie, ale jeden z nich ( HMS Cassandra) stracono w 1918 roku podczas interwencji na Bałtyku. Okręty z trzech najmłodszych grup wzięły też udział w II wojnie światowej, niemniej wcześniej, w latach trzydziestych, zostały w różnym stopniu poddane modernizacji do roli krążowników przeciwlotniczych. Stracono wówczas sześć z nich: Oprócz HMS Curlew były to HMS Calypso (Morze Śródziemne), HMS Calcutta (Kreta), HMS Cairo (operacja Pedestal), HMS Coventry (Tobruk) i HMS Curacoa (ten ostatni na skutek staranowania na północ od Irlandii przez eskortowany liniowiec RMS Queen Mary).

HMS Caroline, jedyny zachowany lekki krążownik typu C,
obecnie muzeum w Belfaście (stan w sierpniu 2019 roku)
l

HMS Curlew w Wielkiej Zatoce ma Malcie, zapewne w latach trzydziestych
Picture: Flickr
HMS Curlew należał do przedostatniej grupy typu C, określanej jako podtyp Ceres. Wyróżniał się on umieszczeniem jednego z dział 152 mm w superpozycji na dziobie, co wymusiło przesunięcie ku rufie przedniej nadbudówki wraz z trójnożnym masztem. Dział tych było łącznie pięć, z dwoma jeszcze działami przeciwlotniczymi 76 mm na wysokości przedniego komina. Uzbrojenia dopełniały cztery podwójne wyrzutnie torpedowe. Jak można sądzić po wnętrzu bardzo podobnego krążownika Caroline, nowy okręt oferował - jak na tamte czasy - raczej niezłe warunki bytowe załodze.

HMS Curlew w Kanale Panamskim, 5 czerwca 1923 roku
Picture: Patriot Files
Po odbyciu prób morskich i praktycznym wejściu do służby w styczniu 1918 roku okręt został skierowany do 5. Dywizjonu Lekkich Krążowników, który od marca do października operował na Morzu Północnym. Po zakończeniu Wielkiej Wojny HMS Curlew został skierowany na Bałtyk, gdzie miał wziąć udział w obronie Państw Bałtyckich przed atakiem ze strony ogarniętego rewolucją sąsiada. Nie zagrzał tam jednak długo miejsca, już w lutym 1919 przydzielony do 1. Dywizjonu Lekkich Krążowników, znajdującego się w składzie Floty Atlantyku. W sierpniu tego samego roku został przesunięty do Floty Rezerwowej, gdzie też krótko zabawił, w czerwcu przechodząc do Singapuru, czyli tak zwanej China Station. Na Dalekim Wschodzie pozostał z przerwami do 1928 roku, po czym kolejne lata spędził na Morzu Śródziemnym. W 1936 został skierowany do modernizacji, która objęła także wymianę uzbrojenia na dziesięć pojedynczych dział 102 mm. Curlew oraz Coventry stały się w ten sposób jednostkami wzorcowymi do późniejszej przebudowy 11 pozostałych jeszcze w służbie krążowników typu C na krążowniki przeciwlotnicze.
Po zakończeniu modernizacji HMS Curlew trafił w maju 1937 roku do 10. Dywizjonu Krążowników, potem zaś do ośrodka szkoleniowego w Chatham. W sierpniu 1939 roku jako jedna z pierwszych jednostek Royal Navy otrzymał prototypowy radar (79Z). Próby z jego wykorzystaniem prowadził do października 1939, trafiając następnie w skład Home Fleet na obszarze Morza Północnego, ze Scapa Flow jako główną bazą. W kwietniu został skierowany jako element osłony lotniskowców HMS Ark Royal i HMS Glorious do Norwegii. Po krótkiej wizycie w Scapa Flow, w maju znalazł się ponownie w Norwegii, a dokładniej w fiordzie Ofot (czyli w rejonie Narwiku), gdzie miał pełnić służbę przeciwlotniczą. 26 maja został trafiony kilkoma bombami przez niemieckie samoloty Ju 88 z Kampfgeschwader 30. Znajdował się wówczas nie w samym Ofotfjord, ale w położonym na północ od niego (za dzisiejszym lotniskiem Evenes) fiordzie Lavang. Zatonął niedaleko brzegu, przy czym najbliższym punktem odniesienia wydaje się być miejscowość Skutenes. Zginęło przy tym dziewięć osób z załogi krążownika, a dodatkowo siły aliantów w Norwegii zostały pozbawione cennego wsparcia jednostki z najnowszym wówczas wyposażeniem radarowym na pokładzie, chociaż z drugiej strony, jak wynika z relacji, okręt nie zatonął gwałtownie, co pozwoliło nie tylko na zdjęcie załogi, ale także zdemontowanie sporej części uzbrojenia.

HMS Curlew po przebudowie w 1937 roku
Picture: Wrecksite
l
Wrak HMS Curlew spoczywa na głębokości maksymalnej 40 metrów i jest określany jako nie wymagający od nurków znaczących umiejętności i dostępny tym samym także do nowicjuszy. Tyle, że słaba widoczność wymusza zachowanie niejakiej ostrożności. W dobrych chwilach może jednak sięgać nawet 15 metrów. Kadłub spoczywa na dnie zapewne w całości, przy czym znajduje się na stoku, z minimalną głębokością około 5 metrów. Pomimo ogólnie zachęcającego opisu, wrak nie wydaje się być często odwiedzany, w każdym razie brak w sieci łatwo odnajdywalnych zdjęć czy filmów z nurkowania do niego - w odróżnieniu od licznych materiałów z eksploracji wraków w samym fiordzie Ofot, zwłaszcza tych z 1940 roku, ale znajdujących się w bezpośredniej okolicy Narwiku.

HMS Curlew tonący w fiordzie Lavang w maju 1940 roku
Picture: WW2 Cruisers
l
Typ C w Wikipedii
Zapis ruchów HMS Curlew: Naval History Net
Informacja o HMS Curlew w serwisie: Uboat Net
Informacja o wraku HMS Curlew: I Live UInder Water
l
Copyright © 2019 by Estraven