Strasbourg II (1914)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 1912
Wodowanie 25.04.1914
W służbie od 03.01.1915
Modernizacje 1917, 1920
Zatopiony 1944
Typ Graudenz, liczba jednostek w typie 2
Wyporność 4 912, pełna 6 382 ts
Wymiary d-142,7 s-13,8 z-5,75 m
Uzbrojenie 12x105 > 7x150 mm
Pancerz pb 60, pp 60 mm
Prędkość maks. 27,5 w
Załoga 385

l

Lekki krążownik Strasbourg, ex SMS Regensburg
Picture: Maritime Quest
Typ Graudentz był bezpośrednim rozwinięciem typu Karslruhe, który został z kolei oparty na wcześniejszym i dość nowatorskim na owe czasy w Niemczech typie Magdeburg. Otrzymał dokładnie takie samo uzbrojenie i opancerzenie (z rzadkim wtedy jeszcze w przypadku małych krążowników pancerzem burtowym) i niemal nie różnił się od poprzednika wielkością. Główną i widoczną dobrze różnicą była mniejsza liczba kominów - trzy zamiast czterech, co wiązało się z redukcją liczby kotłowni (z pięciu do czterech, dwanaście kotłów zamiast czternastu, z czego dwa opalane ropą). Miał nieco niższą prędkość maksymalną, chociaż w praktyce oznaczało to zapewne tylko jeden węzeł mniej. Podobnie jak wcześniejsze okręty, i te lekkie (małe) krążowniki zostały pomyślane jako okręty wielozadaniowe. Ich służba podczas pierwszej wojny była dość intensywna, ale oba przetrwały zawieruchę. SMS Graudentz wziął udział w bitwie koło Ławicy Dogger i bitwie w Zatoce Ryskiej, zaś po wojnie został przekazany Italii, gdzie jako Ancona służył do 1937 roku, po czym został sprzedany na złom. SMS Regensburg na analogicznej zasadzie dostał się Francji, gdzie służył jako Strasbourg.
l

Strasbourg w 1920 roku
Picture: Marius Bar via Wikipedia
Po zakończeniu prób morskich SMS Regensburg został włączony w skład działającej na Bałtyku 2. Grupy Rozpoznawczej Hohseeflotte i już jedenaście dni później wziął udział w ostrzeliwaniu rosyjskich pozycji pod Połągą na Litwie. Krótko później rozważano wysłanie krążownika na Atlantyk wraz z liniowcem pasażerskim Cap Polonio (który miał zostać przebudowany na krążownik pomocniczy), ale ostatecznie przeważyła opinia, że te jednostki tak samo źle by skończyły w roli rajderów, jak wszystkie, które wcześniej znalazły się na dalszych rubieżach. Plan więc porzucono.


SMS Regensburg, Kartka poczty polowej z 1915 roku
Picture: Library of Congress, ID ggbain.29453 via Wikipedia

W połowie maja Regensburg wziął udział w akcji minowania obszaru Ławicy Dogger, zaś z końcem sierpnia 1915 ponownie znalazł się na Bałtyku, ostrzeliwując (obecnie estońską) wyspę Hiuma. W kolejnych miesiącach działał minowo u brzegów Holandii, w patrolach skierowanych przeciwko żegludze handlowej w Skagerraku i Kattegacie, jak i wypadach rozpoznawczych na Morze Północne. Pod koniec kwietnia osłaniał niemieckie krążowniki liniowe w czasie akcji bombardowania Yarmouth i Lowestoft. Podobnie współdziałał z nimi podczas bitwy jutlandzkiej, kiedy to został pomyłkowo (ale niecelnie) ostrzelany przez krążownik liniowy HMS Tiger - w bitewnym zamieszaniu ktoś uznał go początkowo za zdecydowanie cięższą jednostkę. W bitwie tej występował w roli przewodnika flotylli torpedowców i około 19:00 przeprowadził wraz z nimi jeden atak, który zakończył się poważnym uszkodzeniem kontrtorpedowca HMS Shark.
Gdy floty oderwały się od siebie w zapadających ciemnościach, Regensburg otrzymał rozkaz pozbierania trzech flotylli torpedowców dla przeprowadzania pośród nocy ataku na brytyjskie jednostki. Nic z tego nie wyszło, niemniej nad ranem, już po dziewiątej, krążownik zmienił kurs dla przechwycenia osłonowo torpedowców, niosących załogę SMS Lützow, zdjętą z okrętu przed jego samozatopieniem. To zakończyło udział Regensburga w bitwie. Wystrzelił w jej trakcie 372 pociski, wychodząc ostateczne bez najmniejszych strat czy uszkodzeń. W 1917 został przesunięty do 4. Grupy Rozpoznawczej, skierowanej początkowo w rejon Piławy (obecnie Bałtyjsk), rychło jednak odwołanej na Morze Północne. Nieco wcześniej, w tym samym 1917 roku, został poddany modernizacji uzbrojenia (SMS Graudentz przeszedł tę operację w 1916), polegającej na wymianie 12 dział 105 mm na 7 dział kalibru 150 mm, usunięciu podwodnych wyrzutni torpedowych i zastąpieniu ich czterema wyrzutniami pokładowymi, jak i dodaniu dwóch dział przeciwlotniczych 88 mm.

W październiku 1918 krążownik nadal znajdował się w składzie 4. Grupy Rozpoznawczej i z nią to miał wziąć udział w ostatnim wielkim starciu Hohseeflotte z Royal Navy, które zostało wszakże odwołane na skutek buntu załóg, nie mających ochoty umierać w chwili, gdy wojna została już przegrana. Na SMS Regensburg także doszło do protestów załogi, uśmierzonych wprawdzie przez pierwszego oficera, niemniej był to drobny epizod wobec niepokojów, które miały miejsce następnego dnia na ciężkich jedostkach - i to one ostatecznie przesądziły o fiasku "ambitnego" planu admirałów. W chwili abdykacji cesarza 4. Grupa zwiadowcza znajdowała się w Szczecinie i tam też doszło do zmiany formalnej przynależności jednostek, które nie były już od tej chwili częścią Kaiserliche Marine - gdyż wraz z monarchią przeszła ona do historii - ale powstałej właśnie Reichsmarine. Regensburg służył w niej do 10 marca 1920.


I kolejna kartka, tym razem już francuska
Picture: deutsche-schutzgebiete.de
4 czerwca tego samego roku został przejęty Cherbourgu przez francuską marynarkę wojenną pod prowizoryczną nazwą J. Po częściowej wymianie artylerii (francuskie działa przeciwlotnicze 75 mm zastąpiły niemieckie, usunięto też jedno z dział 150 mm), został w 1922 roku wcielony do Marine Nationale w jako Strasbourg. Początkowo stacjonował w Breście, później w Tulonie. W 1925 roku brał udział we francuskim desancie w Afryce Północnej (w trakcie wojny o republikę Rifu), w 1928 został skierowany do poszukiwań załogi sterowca Italia i Roalda Amundsena, celem czego przeszedł aż do Tromso, w drodze powrotnej zawijając jeszcze do Reykjavíku. W 1934 zmieniono mu nazwę na Strasbourg II, co wiązało się z budową nowego szybkiego pancernika typu Strasbourg. 14 czerwca 1936 krążownik został przeniesiony co rezerwy i trafił do Lorient, gdzie służył później jako baza dla dywizjonu niszczycieli. Po zajęciu Francji przez Niemców w 1940 roku ci ostatni rozważali wstępnie reaktywację okrętu, ostatecznie jednak został wykorzystany jako hulk mieszkalny, zakotwiczony w taki sposób, żeby osłaniał dodatkowo nabrzeże (i schrony) używane przez u-booty. W 1944 roku zatopiono go w tymże miejscu, co w założeniu miało poprawić jeszcze poziom zabezpieczenia portu.
l

Wrak Strasbourga w porcie Lorient (2012)
Picture: Redfive via Wikipedia
Z wojennych relacji zdaje się wynikać, że w chwili samozatopienia krążownik nie był wcale wrakiem - wyposażony dodatkowo w sieci przeciwtorpedowe i zaczepy dla balonów zaporowych pełnił zapewne dość istotną rolę w systemie obrony schronów dla okrętów podwodnych. Trudno powiedzieć, kiedy i jakim trybem zniknęły z wraku nadbudówki, wszakże to, co obecnie znajduje się w zatoce u wejścia do portu Lorient, to tylko sam kadłub, i to niekompletny. Jak można wyczytać, widoczny jest on dobrze podczas odpływu, zaś zdjęcia ukazują jego postępujący rozpad, tym razem już wyraźnie za sprawą czynników naturalnych. Nadal jednak jest rozpoznawalny, zwłaszcza w części dziobowej.


Dziobowa część wraku Strasbourga (2012)
Picture: XIIIfromTOKYO via Wikipedia


Położenie wraku Strasbourga w porcie w Lorient
Picture: Google Maps
l
SMS Regensburg w Wikipedii
Typ Graudentz w serwisie History of War
SMS Regensburg w serwisie Militaer Wissen
l
Copyright © 2020 by Estraven