SMS Karlsruhe (1916)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 05.1915
Wodowanie 31.01.1916
W służbie od 15.11.1916
Modernizacje -
Zatopiony 21.06.1919
Typ Königsberg, liczba jednostek w typie 4
Wyporność 5 440, pełna 7 125 ts
Wymiary d-151,4 s-14,2 z-5,96 m
Uzbrojenie 8x150, 3x88 mm
Pancerz pb 60-18, pp 60-20 mm
Prędkość maks. 27,7 w
Załoga 475

l

SMS Karlsruhe w Scapa Flow w 1918 roku
Picture: National Archives and Records Administration (NAID 45511666) via Wikipedia
Typ Königsberg był wojennym rozwinięciem typu Wiesbaden i nie wnosił wiele nowego do wcześniejszego projektu, chociaż charakteryzował się wydłużonym o sześć metrów kadłubem i powiększoną i kilkaset ton wypornością. Uzbrojenie, opancerzenie i parametry siłowni pozostały praktycznie niezmienione, chociaż Karlsruhe, jako jedyny w serii, został wyposażony w turbiny z przekładniami, pracujące pod wysokim ciśnieniem. Wszystkie cztery jednostki przetrwały wojnę i trzy z nich zostały po jej zakończeniu internowane w Scapa Flow, ale tylko Karlsruhe został tam trwale zatopiony. Osadzony na płyciźnie Emden został podniesiony i przydzielony Francji (do 1926 roku służył do testowania materiałów wybuchowych). Podobnie odratowany Nürnberg przypadł Wielkiej Brytanii i został zatopiony w 1922 roku jako okręt cel u brzegów Isle of Wight. Jedynie Königsberg nie pozostał w Scapa Flow i służąc jako "jednostka kurierska" wrócił do Niemiec, skąd trafił następnie do Francji, gdzie przemianowany na Metz służył do 1929 roku (złomowany w 1933).
l

SMS Karlsruhe
Picture: Polmont Weather-Scapa
SMS Karlsruhe "odziedziczył" nazwę po lekkim krążowniku typu Karlsruhe (1912), który zatonął w listopadzie 1914 roku na środkowym Atlantyku za sprawą przypadkowej eksplozji. Z racji wejścia do służby na początku trzeciego roku wojny nie wziął udziału w wielu akcjach. Pierwszy przydział do 2. Grupy Zwiadowczej otrzymał dopiero po koniec lutego 1917 roku. W jej składzie wspierał i osłaniał operacje minowe i przeciwminowe na Morzu Północnym. Jesienią przeszedł na Bałtyk, aby wziąć udział w operacji Albion, po czym powrócił do zwykłych obowiązków ochrony przybrzeża na Morzu Północnym. W sierpniu 1918 roku brał udział w ewakuacji Flandrii po bitwie o Amiens, po czym ponownie na krótko zawitał na Bałtyku. Można powiedzieć, że spędzał czas na rutynowej służbie.
Pod sam koniec wojny wraz z niemal całą czynną Kaiserliche Marine miał wziąć udział w wielkiej operacji zamierzonej na sprowokowanie Grand Fleet do walnej i krwawej bitwy, której wynik poprawiłby pozycję przetargową Niemiec podczas rokowań pokojowych. Flota nie wyszła jednak wtedy w morze, zaś wywołane wieścią o planowanej masakrze własnych załóg bunty doprowadziły w ciągu kilku dni do upadku monarchii niemieckiej. Ostatecznie Karlsruhe trafił wraz z innymi 73 niemieckimi jednostkami do Scapa Flow, gdzie internowane okręty miały oczekiwać na ustalenia traktatu wersalskiego. Ponieważ nikt nie łudził się, że zwycięscy alianci zezwolą flocie na powrót na kraju, zdecydowano o jej samozatopieniu, do czego doszło 21 czerwca 1919 roku. Na dnie spoczęły 52 jednostki, wśród ich także i SMS Karlsruhe.

SMS Karlsruhe w Scapa Flow
Picture: Scapa Flow Wrecks
l
l
Samozatopienie Hochseeflotte w Scapa Flow było największym takim samobójczym gestem w całej nowożytnej historii. Objęło 74 jednostki, z których zdecydowana większość znalazła się na dnie kotwicowiska. Było wśród nich 10 pancerników, 5 krążowników liniowych, 5 lekkich krążowników i 32 niszczyciele. Brytyjczycy zdołali zapobiec zatopieniu tylko części okrętów (z ciężkich jednostek - jednego pancernika). Zalegające w Scapa Flow wraki były później złomowane przez ponad dwadzieścia lat, aż na dnie pozostały tylko te znajdujące się najgłębiej, w tym trzy pancerniki i cztery lekkie krążowniki. Od 1979 roku uznaje się tych siedem wraków za zabytki i otacza ochroną.
l

Kabestany na pokładzie dziobowym SMS Karlsruhe
Picture: Jane Morgan Scapa Flow Wrecks

Jedno z rufowych dział 150 mm SMS Karlsruhe
Picture: Gareth Lock Scapa Flow Wrecks
Spoczywający na głębokości 27 metrów wrak SMS Karlsruhe nie został objęty wielką akcją wydobywczą, która miała miejsce w Scapa Flow w latach międzywojennych. Wówczas uznano, że znajduje się zbyt głęboko dla opłacalności takiego przedsięwzięcia. Ostatecznie zakontraktowano go do podniesienia w 1962 roku, ale i wówczas skończyło się (w latach 1963-1965) na potraktowaniu go materiałami wybuchowymi dla pozyskania metali nieżelaznych. Spora część wraku jest z tego powodu otwarta na morze i tym samym atrakcyjniejsza do zwiedzania, niż w przypadku innych obiektów Scapa Flow. Bez trudu można zajrzeć w jego przypadku do przedniej kotłowni i maszynowni. Wrak spoczywa na prawej burcie, i jakkolwiek zapadł się miejscami, zaś tylna część okrętu została rozsadzona materiałami wybuchowymi, reszta kadłuba jest jak najbardziej rozpoznawalna, podobnie jak wiele elementów nadbudówek i wyposażenia, w tym ster i maszynka sterowa, kotwice, kabestany, opancerzone stanowisko dowodzenia czy część dział.

Wizualizacja wraku SMS Karlsruhe stworzona na podstawie obrazu sonarowego
Picture: 3Deep Media & Scapa Flow Wrecks
Karlsruhe jest jednym z czterech wraków lekkich krążowników znajdujących się w Scapa Flow (pozostałe to Cöln, Dresden i Brummer) i leży najpłyciej z nich wszystkich. Podobnie jak inne tamtejsze wraki został w 2017 roku gruntownie zbadany przez archeologów z Orkney Research Center for Archaeology, co pozwoliło na stworzenie szczegółowego obrazu sonarowego. Od 1979 roku jest obiektem prawnie chronionym, co oznacza, iż można do niego nurkować, niemniej zabieranie jakichkolwiek "pamiątek" z wraku czy ingerowanie w jego strukturę jest surowo zabronione.
l
SMS Karlsruhe w Wikipedii
Informacja o wraku i film z nurkowania do niego: Scapa Flow
Opis wraku SMS Karlsruhe: Scapa Flow Wrecks
Wizualizacja 3D wraku SMS Karlsruhe: Serious Animation
l
Copyright © 2019 by Estraven