USS Northampton (CA-26)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 12.04.1928
Wodowanie 05.09.1929
W służbie od 17.05.1930
Modernizacje 1931, 1933, 1938, 1940, 1942
Zatopiony 01.12.1942
Typ Northampton, liczba jednostek w typie 6
Wyporność 9 300, pełna 11 400 ts
Wymiary d-182,96 s-20,14 z-6,5 m
Uzbrojenie 9x203, 8x127, 24x40, 28x20 mm
Pancerz pb 95-76, pp 25 mm
Prędkość maks. 32,5 w
Załoga 696

l

USS Northampton w latach trzydziestych
Photograph from the Bureau of Ships Collection in the U.S. National Archives, #NH 67844 via Naval Warfare
Jednostki typu Northampton były drugą z kolei serią ciężkich krążowników zbudowanych dla US Navy zgodnie z wymogami traktatu waszyngtońskiego, który przewidywał dla tej klasy górną wyporność 10 tysięcy ton i działa o kalibrze maksymalnie 203 milimetrów. W porównaniu z poprzednim typem Pensacola (składającym się z dwóch jednostek) dołożono starań dla obniżenia ogólnej wagi konstrukcji, między innymi przez zastosowanie trzydziałowych wież, co zmniejszyło ich liczbę z czterech do trzech przy jednoczesnym zredukowaniu liczby dział z dziesięciu do dziewięciu. Był to układ, który został zachowany we wszystkich późniejszych amerykańskich ciężkich krążownikach.
Wśród pozostałych zmian zwracało uwagę podwyższenie wolnej burty (przez dodanie jednego pokładu w części dziobowej), co poprawiło dzielność morską. Ponadto wśród nadbudówek na śródokręciu dodano hangar dla samolotów pokładowych oraz zrezygnowano z hamaków dla załogi na rzecz regularnych koi (co może było drobiazgiem, gdy porównać rzecz z danymi taktycznobojowymi, ale dla marynarzy najpewniej wiele znaczyło). Chociaż nowy typ otrzymał trochę lepsze opancerzenie, w sumie był słabo chroniony nie tylko przed pociskami własnego kalibru, ale też i mniejszymi, jak 152 mm. Spośród sześciu zbudowanych jednostek trzy stracono podczas wojny ( USS Houston na Morzu Jawajskim, USS Northampton i USS Chicago podczas walk o Wyspy Salomona). Pozostałe trafiły po wojnie do rezerwy i zostały złomowane w latach 1959-61. Kolejny typ Portland był nieco poprawioną wersją Northamptonów, ale w gruncie rzeczy nie były to różnice wielkie, nawet sylwetki tych okrętów pozostały podobne.

USS Northampton w Brisbane, 5 sierpnia 1941
U.S. Navy photo #NH 94596 via Wikipedia
Krążowniki typu Northampton weszły do służby pod oznaczeniem CL, czyli jako lekkie krążowniki, i dopiero w 1931 roku zostały oficjalnie przeklasyfikowane na ciężkie krążowniki (CA), co wiązało się z pojawieniem się tej podklasy po konferencji londyńskiej, kiedy to wprowadzono kryterium kalibru dział artylerii głównej jako kluczowe dla opisu całej grupy. Kategoria lekkich krążowników, niezależnie od wielkości czy wyporności, obejmowała odtąd wszystkie okręty tej klasy z działami do kalibru 152 mm włącznie, zaś te uzbrojone w działa większych kalibrów (w praktyce od 191 do 283 mm) zostały określone jako ciężkie krążowniki.
l

USS Northampton podczas pobierania paliwa z tankowca USS Cimarron w trakcie "rajdu na Tokio", 18 kwietnia 1942
Official U.S. Navy photo NH 97808 from the U.S. Navy Naval History and Heritage Command via Wikipedia
Wraz z wejście do służby USS Northampton został przydzielony do Floty Atlantyku, przy czym pierwszy rejs "na dotarcie" odbył latem 1930 roku w rejonie Morza Śródziemnego. Od 1932 roku operował na Pacyfiku, z San Pedro i Pearl Harbor jako portami macierzystymi. 7 grudnia 1941 roku znajdował się na morzu w zespole admirała Halseya, czyli wraz z lotniskowcem USS Enterprise. Następnego dnia zawinął na krótko do Pearl Harbor, aby zaraz nazajutrz wyjść na patrol w rejonie Hawajów, potem także w rejonie Midway. Potem brał udział w uderzeniach na wyspy Wotje, Wake i Marcus, aby 18 kwietnia dołączyć - wciąż w grupie lotniskowca Enterprise - do rajdu Doolittla. Następnie osłaniał "swój" lotniskowiec podczas bitwy o Midway. W połowie sierpnia został wraz z nim skierowany w rejon Wysp Salomona, gdzie najpierw był obecny podczas oddania przez japoński okręt podwodny najsłynniejszej chyba salwy torpedowej drugiej wojny (kiedy to zatonęły lotniskowiec USS Wasp i niszczyciel USS O'Brien, zaś pancernik USS North Carolina został uszkodzony), później zaś próbował udzielić pomocy trafionemu lotniskowcowi USS Hornet podczas bitwy koło wysp Santa Cruz. Przez cały ten czas nie odniósł większych uszkodzeń, aż nadeszła pora bitwy pod Tassafaronga (czyli w pobliżu przylądka o tej nazwie na północnym brzegu Guadalcanalu), kiedy to idące w szyku torowym amerykańskie okręty zostały zaskoczone salwą torped wystrzelonych przez zespół ośmiu japońskich niszczycieli.

USS Northampton wchodzi do Pearl Harbor rankiem 8 grudnia 1941 roku...
U.S. Navy photo 80-G-32547 from the U.S. Navy Naval History and Heritage Command
Zespół US Navy składał się z pięciu krążowników i sześciu niszczycieli, które nie poniosły ofiar. Gorzej było z krążownikami. Jako pierwszy został trafiony USS Minneapolis, zaraz po nim USS New Orleans (oba straciły części dziobowe). Podczas mijania ich oberwał w lewą burtę USS Pensacola i tylko lekki krążownik USS Honolulu, który gwałtownie zwiększył prędkość, uchował się bez uszkodzeń. Trzy trafione ocalały, ale musiały później spędzić sporo czasu w stoczni. Idący jako ostatni w szyku USS Norhampton powtórzył manewr Honolulu, ale nie zwiększył przy tym prędkości, co rychło się zemściło...
O 23:48 USS Northampton został trafiony przez dwie torpedy, które eksplodowały praktycznie w tej samej chwili na lewej burcie, powodując wspólny gejzer wody, jak później to określono. Pierwsza uderzyła w tylną maszynownię, wyrywając płat poszycia poniżej pasa pancernego, druga trzynaście metrów w kierunku rufy, skutkując powstaniem dużego otworu na całej wysokości burty. Zaraz potem doszło do zapłonu wyrzuconego ze zbiorników bunkrowych paliwa. Pożar ogarnął całą strukturę głównego masztu i nie próbowano go nawet opanowywać. Okręt nabrał szybko przechyłu 10 stopni na lewą burtę, który przez następną godzinę i czterdzieści minut powiększył się na tyle, że zarządzono ewakuację załogi. Na pokładzie pozostała tylko grupa awaryjna z dowódcą krążownika, niemniej i oni opuścili okręt, gdy przechył doszedł do 55 stopni. Trzy godziny i kwadrans po trafieniu (o 03:04) USS Northampton przewrócił się przez lewą burtę i zatonął rufą, wznosząc dziób pod kątem 60 stopni. Straty wśród załogi wyniosły 50 poległych i 35 rannych. Japończycy stracili podczas całego starcia jeden niszczyciel, Takanami, wraz ze zdecydowaną większością załogi.
l
Cieśnina Żelaznego Dna (Iron Bottom Sound), zwana dawniej Sealark Sound albo Savo Sound, znajdująca w archipelagu Wysp Salomona między wyspami Guadalcanal i Florida, od zachodu zaś ograniczona wysepką Savo, zyskała swoją nazwę po zaciętych walkach, jakie toczyły się tam w latach 1942-43. Jej wody pochłonęły wtedy kilkadziesiąt statków i okrętów, których żelazne kadłuby zaczęły odchylać wskazówki kompasów. Pierwszy raz została spenetrowana w sierpniu 1992 roku przez Roberta Ballarda, kolejne badania prowadzili tam: Paul Allen (2015, 2018) oraz ekipa japońska z Kyushu Institute of Technology (2017). Jak dotąd zlokalizowano w jej obrębie 27 wraków okrętów (oraz kilka kolejnych w pobliżu).
l

Lewoburtowa ćwiartka rufy z widoczną wciąż nazwą okrętu
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel 2018
Wrak USS Northampton został zlokalizowany po raz pierwszy przez wyprawę Roberta Ballarda latem 1992 roku, niemniej późniejsze publikacje na temat eksploracji Cieśniny Żelaznego Dna (włącznie z The Lost Ships of Guadalcanal Ballarda) nie dostarczyły żadnych bliższych informacji na jego temat poza sugestią, iż spoczywa on na równej stępce pomiędzy wrakami HMAS Canberra i USS Astoria. Kolejny raz został namierzony w 2018 roku przez ekipę Paula Allena, działającą z pokładu RV Petrel. Oględziny wraku z pomocą zdalnie sterowanego pojazdu miały miejsce 27 lutego 2018, niemniej materiał zdjęciowy z tego dnia został opublikowany na facebookowym profilu Petrela dopiero 26 stycznia 2019 roku.
Zdjęcia te potwierdzają, że krążownik spoczął na równej stępce. Dno znajduje się w tym miejscu na głębokości około 665 metrów, czyli jest to jeden z płyciej leżących wraków w tej okolicy, co przekłada się na większą obecność podmorskiego życia. Wszystko zdaje się sugerować, że kadłub pozostał w całości, z dobrze widocznym śladem trafienia torpedą w lewą burtę w rejonie rufowej wieży. Natrafiono też na rozległe uszkodzenia struktury na lewej burcie na wysokości wieży numer 2, na wysokości hangaru i zaraz za nim, niemniej mają one zapewne charakter wtórny i doszło do nich na skutek implozji podczas tonięcia okrętu oraz uderzenia kadłuba o dno. Niektóre elementy nadbudówek, jak na przykład pomost nawigacyjny, zostały dostrzeżone w pobliżu wraku. Osobno odnaleziono również jedną ze śrub, być może lewą zewnętrzną, której wał mógł zostać przerwany wybuchem głowicy torpedy. Niemniej wszystkie wieże artylerii głównej, katapulty (czy też co najmniej jedna z nich) jak i działka przeciwlotnicze znajdują się nadal na swoich miejscach. Rozpoznawalna jest także nazwa okrętu na rufie, w okresie wojny zamalowana dla utrudnienia identyfikacji jednostki.

Dziobowe wieże dział 203 mm
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel 2018

Rufowa wieża artylerii głównej
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel 2018
l
Krążowniki typu Northampton w Wikipedii
Galeria zdjęć z codziennego życia załogi USS Northampton w 1942 roku: WW2 Radio
Bitwa pod Tassafaronga w Wikipedii
Raport na temat uszkodzeń USS Northampton w ostatniej walce: Naval History and Heritage Command
Galeria zdjęć wraku USS Northampton udostępniona przez załogę RV Petrel: FB
l
Copyright © 2019 by Estraven