Typ Mogami (już przezbrojony) w rzucie z góry według karty identyfikacyjnej US Navy z 1942 roku
Picture: Office of Naval Intelligence, Coatney History

Niemal natychmiast po wcieleniu do służby z końcem sierpnia 1937 roku Kumano trafił z powrotem do stoczni dla wymiany wież artyleryjskich na dwudziałowe, z armatami kalibru 203 mm. Przebudowa trwała do 20 października 1939 roku, zaś pierwszą operacją bojową krążownika był udział w opanowaniu południowych Indochin (oddanych niejako Japonii przez kolaboracyjny rząd Vichy). 7. Dywizjon Krążowników, obejmujący wszystkie cztery okrętów typu Mogami, wyszedł z Kure 16 lipca 1941 roku i pozostawał w regionie prawie do sierpnia. Wraz z włączenie się Japonii do wojny został skierowany w rejon Malajów, gdzie poszukiwał brytyjskiego Force z krążownikiem liniowym Repulse i pancernikiem Prince of Wales, jednak do spotkania nie doszło. W styczniu Kumano i Suzuya brały udział w opanowaniu Borneo, a następnie Sumatry i Jawy, nadal nie napotykając przeciwnika. Z końcem marca 1942 został zaangażowany do wypadu Połączonej Floty na Ocean Indyjski, aby z końcem kwietnia powrócić do Kure i w maju zostać skierowanym na Guam.

Kumano atakowany podczas bitwy koło wyspy Samar, 26 października 1944
Picture: US Navy National Museum of Naval Aviation, photo #1996.488.054.019

Do sierpnia 1942 działał w rejonie Malajów, po czym został przeniesiony na południowy Pacyfik, gdzie wziął udział w walkach o Wyspy Salomona (w bitwie u wschodnich Salomonów i bitwie koło Santa Cruz), nie odnosząc jednak znaczniejszych uszkodzeń. W ciągu następnych dwóch lat krążył głównie między Rabaulem, Singapurem, wyspami macierzystymi, atolem Truk innymi wysuniętymi japońskimi bazami na Pacyfiku, służąc zarówno jako eskorta, jak i samemu transportując oddziały. W trakcie jednego z takich rejsów 18 lipca 1944, został uszkodzony w rejonie Kolombangary przez samoloty amerykańskie i musiał udać się do Kure na dla dokonania napraw. 25 października 1944 został włączony w skład centralnego zespołu kontradmirała Kurity, mającego zaatakować siły US Navy w Zatoce Leyte, gdzie dotarł bez problemów, niemniej w trakcie bitwy koło wyspy Samar torpeda wystrzelona przez niszczyciel USS Johnston oderwała dziób krążownika.

Potem był jeszcze atakowany przez samoloty na Morzu Sibuyan (trzy celne bomby), ale pomimo to zdołał dojść o własnych siłach do Manili, gdzie otrzymał nową część dziobową (oraz cztery nowe kotły). 4 listopada został przywrócony do służby i przydzielony jako eskorta do konwoju zmierzającego do Singapuru. Nie odszedł jednak daleko, bo już 6 listopada konwój został zaatakowany u cypla Bolinano (północno-zachodni kraniec Filipin) przez "wilcze stado", złożone z pięciu amerykańskich okrętów podwodnych. Spośród 26 odpalonych przez nie torped dwie (z USS Ray) trafiły Kumano w prawą burtę. Pierwsza pod mostkiem, druga zaś wyłączyła pechowo wszystkie cztery maszynownie. Wieczorem jeden z frachtowców doholował bezwładny krążownik do Zatoki Dasol, potem zaś do Zatoki Santa Cruz, gdzie kilka dni później zjawiła się wysłana specjalnie z Manili ekipa, mająca dokonać prowizorycznych napraw. Zanim jednak je zakończono, Kumano został 25 listopada zaatakowany przez samoloty z lotniskowca USS Ticonderoga. Trafiony czterema bombami, z których dwie oderwały dorobioną dopiero co część dziobową, i pięcioma torpedami, których eksplozje rozłożyły się równo na lewej burcie, otwierając ją niemal na całej długości, przewrócił się w ciągu czterech minut do góry dnem i zatonął około dwudziestu minut później. Straty objęły 440 osób z załogi krążownika, która - trzeba to przyznać - dzielnie walczyła o swój okręt w czasie kampanii filipińskiej, budząc tym nawet szacunek admirała Halseya (gdy usłyszał o zatopieniu Kumano).

Kumano w Zatoce Santa Cruz w trakcie ataków 25 listopada 1944 roku
Picture: #NH 82400 of Naval History and Heritage Command

Kumano tonie w Zatoce Santa Cruz, 25 listopada 1944 roku
Picture: Twitter

Podobnie, jak w przypadku wraku krążownika Nachi, Kumano został jeszcze podczas wojny spenetrowany przez nurków działających na rozkaz dowództwa Floty Pacyfiku. Była to nawet ta sama ekipa, działająca z pokładu okrętu ratowniczego USS Chanticleer. Wrak został zlokalizowany 4 czerwca 1945 roku na 33 metrach, w pozycji niemal odwróconej, z przechyłem 120 stopni na lewą burtę, z górną częścią nadbudówek wbitą w osady denne. Brakujący dziób został odnaleziony około 140 metrów od głównej części kadłuba. Jak podano w opisie, wrak nosił wiele śladów trafień torpedami i "mało który spaw pozostał cały". Nurkowie wydobyli z niego wszystko, co było wówczas cenne, czyli przede wszystkim książki kodowe, oprzyrządowanie oraz log okrętowy od 1937 do 1942 roku. Dodatkowo znaleźli schematy urządzeń radarowych, pozyskanych krótko wcześniej z wraku krążownika Nachi.

Wydobyto również jedną wieżyczkę dział 127 mm wraz z zapasem amunicji (wszystko nadal sprawne) i dalszych prac już tam nie prowadzono. Wydaje się, że przez następne lata zainteresowanie wrakiem nie było wielkie, chociaż na serwisie Combined Fleet można trafić na informację, iż odwiedzano go czasem i w 1998 roku był nadal w dobrej kondycji. Obecnie brak jednak relacji na jego temat, chociaż jest wymieniony pośród dostępnych dla nurków filipińskich wraków z podaniem dokładnej pozycji GPS i ogólnego stanu (na lewej burcie, 31 metrów, dobra widoczność, łódkę wynająć na miejscu, wszyscy tam wiedzą, gdzie to jest). Niemniej amatorzy nurkowania, rozpytujący w sieci o Kumano, uzyskują zwykle odpowiedź, iż wrak zapewne już nie istnieje i nikt go nie widział. Mimo to brak relacji z pierwszej ręki kogoś, kto naprawdę by go w ostatnich latach szukał czy konkretnych doniesień o jego złomowaniu.

Można dodać, że spośród czterech krążowników typu Mogami tylko Kumano zatonął na płytkiej wodzie. Pozostałe zaliczają się do głębokich lub bardzo głębokich wraków: Mikuma na północnym Pacyfiku (5000 metrów), Suzuya w pobliżu wyspy Samar (8400 metrów, w Rowie Filipińskim), Mogami na Morzu Mindanao (1450 metrów). Wedle stanu na wrzesień 2019 tylko ten ostatni został zlokalizowany i zbadany (w maju 2019).