SMS Rostock (1912) |
l |
|
|
Położenie stępki
1911
Wodowanie 12.11.1912
W służbie od 04.02.1914
Modernizacje -
Zatopiony 01.06.1916
Typ Karlsruhe, liczba jednostek w typie 2 |
Wyporność
4 900, pełna 6 191 ts
Wymiary d-142,2 s-13,7 z-5,38 m
Uzbrojenie 12x105 mm
Pancerz pb 60, pp 60 mm
Prędkość maks. 29,3 w
Załoga 373 |
|
l
|
|
SMS Rostock w marszu z dużą prędkością
Picture: Verlag Gebr. Lempe, Kiel, serie Neptun (widokówka) via
Akpool
|
Krążowniki typu Karslruhe powstały w ramach
planowej rozbudowy Kaiserliche Marine przed Wielką Wojną i były
niewielką modernizacją poprzedniego, dość nowatorskiego na owe czasy
w Niemczech typu
Magdeburg. Otrzymały dokładnie takie samo uzbrojenie i opancerzenie
(z rzadkim wtedy jeszcze w przypadku małych krążowników pancerzem
burtowym), były tylko marginalnie większe, co wraz z lekkim przemodelowaniem
profilu części podwodnej pozwoliło na zwiększenie ich prędkości
maksymalnej z 27 do około 29 węzłów. Pomyślane zostały jako okręty
wielozadaniowe, co znalazło odbicie w przebiegu ich służby. Podczas,
gdy Rostock spędził cały swój żywot na wodach europejskich,
Karlsruhe trafił do służby kolonialnej na Karaibach, gdzie
po wybuchu wojny uprawiał przez parę miesięcy działalność rajderską
(zapuszczając się w jej ramach pod brzegi Brazylii). Tam też, w
listopadzie 1914 roku dopełnił jego los, gdy w trakcie przejścia
w rejon Barbadosu doszło na pokładzie do przypadkowej eksplozji,
która zabiła większość załogi i spowodowała przełamanie się kadłuba.
146 ocalałych zabrały (z unoszącej się dłużej na wodzie części rufowej)
wspomagające okręt węglowce...
|
|
l
|
|
SMS Rostock w marszu z dużą prędkością
Picture: Marineschiffspost (widokówka poczty polowej) via
German Postal History
|
Po wejściu do służby SMS Rostock trafił
w skład Hochseeflotte jako przewodnik flotylli niszczycieli, zaś
jego pierwszą znaczniejszą akcją była bitwa koło ławicy Dogger (24
stycznia), gdzie działał w osłonie krążowników liniowych. W marcu
został przesunięty na krótko w rejon Kłajpedy na Bałtyku. W drugiej
połowie kwietnia, już po powrocie na Morze Północne, wziął udział
w wyprawie dla zbombardowania Yarmouth and Lowestoft na brytyjskim
wybrzeżu. W czasie, gdy ciężkie jednostki wypełniały zadanie, działający
w ramach grupy sześciu lekkich krążowników Rostock starł
się krótko z lekkimi jednostkami sił Harwich, które wszakże wycofały
się po interwencji niemieckich krążowników liniowych.
|
Kartka poczty polowej z 1917 roku ze zdjęciem
SMS Rostock
Picture: W.B.L.H. via Oldthing
|
|
W trakcie bitwy jutlandzkiej znajdował się w
składzie 2. Grupy Rozpoznawczej Hochseeflotte i ponownie przewodził,
jako jednostka flagowa, flotylli niszczycieli osłaniających główne
siły niemieckiej floty. Do akcji wszedł pierwszy raz około 17:30,
gdy jako jeden z wielu okrętów otworzył ogień do brytyjskich niszczycieli
HMS Nestor and HMS Nicator, próbujących wykonać atak
torpedowy na przeciwnika. O 19:32 przeszedł wraz z dowodzonymi niszczycielami
przez własną formację, aby położyć zasłonę dymną, wskazaną podczas
wykonywania manewru odwrotu przez linię bojową pancerników. Część
z tych niszczycieli została zaraz potem odesłana przez dowódcę flotylli
dla osłony uszkodzonego SMS Lützow. Po wyrównaniu szyków
Rostock dołączył do 4. Grupy Rozpoznawczej i wraz z nią nawiązał
krótko po północy kontakt z brytyjskim 2. Dywizjonem Lekkich Krążowników.
Wywinął się wówczas tak od brytyjskich torped, jak i ryzyka staranowania
przez własne jednostki w trakcie uników (co nie udało się krążownikowi
Elbing, który zderzył się z fatalnym dla siebie skutkiem
z pancernikiem SMS Posen). Około 1:30, podczas kolejnego
starcia z wyłaniającymi się z mroku okrętami przeciwnika oświetlił
reflektorami i ostrzelał niszczyciel HMS Broke, niemniej
dwa inne niszczyciele, odległe tylko o 900 metrów HMS Ambuscade
and HMS Contest wystrzeliły w jego kierunku po torpedzie.
|
SMS Rostock w 1914 roku na Morzu Północnym
Picture: Deutschlands Hochseeflotte im Weltkrieg, Berlin
1920 via Ships
Nostalgia
|
Oba pociski były nastawione na szybki przebieg
i jeden z nich trafił (do dziś nie wiadomo, który z dwóch). Potem
Rostock dostał się jeszcze pod celny ogień niszczyciela HMS
Broke. Chociaż obezwładniony, ze słoną wodą w obiegu systemu
kotłów i przechyłem pięciu stopni na lewą burtę, dzięki sprawnym
wciąż pompom krążownik nie tonął, został zatem wzięty na hol przez
jeden z niszczycieli (zaś dwa inne dołączyły tytułem eskorty) i
może nawet udałoby się go uratować, zwłaszcza, że po jakimś czasie
udało się ponownie uruchomić turbiny, gdyby nie kolejne nocne spotkanie,
tym razem z lekkim krążownikiem HMS Dublin. Starając się
zyskać na czasie przez postawienie zasłony dymnej i przekazywanie
przeciwnikowi fałszywych sygnałów (sugerujących, że to brytyjska
grupka lekkich jednostek tak sobie tutaj wędruje) w ciągu około
dziesięciu minut zdjęto z uszkodzonego okrętu załogę i założono
ładunki wybuchowe w celu jego samozatopienia. Dla wszelkiej pewności
dwa niszczyciele odpaliły jeszcze do niego trzy torpedy. Rostock
zatonął dziobem około 4:25, straciwszy w trakcie całej bitwy 14
zabitych i sześciu rannych.
|
|
l
|
|
Sonarowy obraz wraku SMS Rostock z kwietnia
2015 roku
Picture: McCartney/JD-Contractor
|
Wiele sugeruje, że wrak krążownika SMS Rostock
został zlokalizowany dopiero w sierpniu 2012 roku i nie był nawet
wcześniej nawiedzany specjalnie przez złomiarzy. Rozpoznano go po
raz pierwszy podczas wyprawy zorganizowanej przez JD-Contractor
- kiedy to wydobyto z niego kilka dział, które trafiły następnie
do duńskiego Sea War Museum, gdzie po konserwacji stały się częścią
ekspozycji. Ponownie został odwiedzony przez ekipę Innesa McCartneya
w kwietniu 2015 roku, co pozwoliło na stworzenie obrazu sonarowego
wraku. Jak ustalono, spoczywający na głębokości 45 metrów kadłub
musiał przełamać się w momencie trafienia trzema torpedami własnych
jednostek i opadł na dno w dwóch, odległych o 55 metrów częściach.
Dziobową odnaleziono w pozycji odwróconej, rufowa spoczywa na równej
stępce, przy czym brakuje wyraźnie około 15 metrów kadłuba pomiędzy
nimi (od miejsca tuż za mostkiem), co oznacza najpewniej, że fragment
ten rozpadł się na skutek eksplozji głowic torpedowych. Sam wrak
obfituje w ciekawe elementy, ujrzeć można na nim nawet porcelanę
z pokładowej zastawy, niemniej wydaje się, iż jego rozpad postępuje
w coraz szybszym tempie. Jak określił to Innes McCartney, wrak zapada
się w sobie i przestrzeń pomiędzy pokładami zdaje się być coraz
mniejsza.
|
Działo z SMS Rostock - salwa w stulecie
bitwy
Picture: Sea
War Museum Jutland
|
Jedno z dział z SMS Rostock w Sea War
Museum Jutland
Picture: Matthias B. Flickr
|
|
l
|
|
|
Wraki bitwy jutlandzkiej
Rozegrana w dniach 31 maja - 1 czerwca 1916 roku w pobliżu duńskiego
wybrzeża Jutlandii bitwa była największym w historii spotkaniem
bojowym ciężkich okrętów artyleryjskich, drednotów i krążowników
liniowych. Przez wielu uważana do dziś za nierozstrzygniętą, kosztowała
jednak życie blisko dziewięciu tysięcy ludzi i zakończyła się zatopieniem
25 jednostek, wśród których znalazły się 4 krążowniki liniowe, 1
predrednot, 3 krążowniki pancerne i 4 lekkie krążowniki. Wraki tych
okrętów znajdują się nadal w różnym stanie zachowania na dnie Morza
Północnego.
|
|
l
|
SMS Rostock w Wikipedii
Nocne starcia w trakcie bitwie jutlandzkiej: British
Battles
Innes McCartney, Jutland 1916 - The Archeology of the Naval Battlefield,
Bloomsbury Publishing Plc, London 2016
|
l |
Copyright © 2019
by Estraven
|