SMS Rostock (1912)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 1911
Wodowanie 12.11.1912
W służbie od 04.02.1914
Modernizacje -
Zatopiony 01.06.1916
Typ Karlsruhe, liczba jednostek w typie 2
Wyporność 4 900, pełna 6 191 ts
Wymiary d-142,2 s-13,7 z-5,38 m
Uzbrojenie 12x105 mm
Pancerz pb 60, pp 60 mm
Prędkość maks. 29,3 w
Załoga 373

l

SMS Rostock w marszu z dużą prędkością
Picture: Verlag Gebr. Lempe, Kiel, serie Neptun (widokówka) via Akpool
Krążowniki typu Karslruhe powstały w ramach planowej rozbudowy Kaiserliche Marine przed Wielką Wojną i były niewielką modernizacją poprzedniego, dość nowatorskiego na owe czasy w Niemczech typu Magdeburg. Otrzymały dokładnie takie samo uzbrojenie i opancerzenie (z rzadkim wtedy jeszcze w przypadku małych krążowników pancerzem burtowym), były tylko marginalnie większe, co wraz z lekkim przemodelowaniem profilu części podwodnej pozwoliło na zwiększenie ich prędkości maksymalnej z 27 do około 29 węzłów. Pomyślane zostały jako okręty wielozadaniowe, co znalazło odbicie w przebiegu ich służby. Podczas, gdy Rostock spędził cały swój żywot na wodach europejskich, Karlsruhe trafił do służby kolonialnej na Karaibach, gdzie po wybuchu wojny uprawiał przez parę miesięcy działalność rajderską (zapuszczając się w jej ramach pod brzegi Brazylii). Tam też, w listopadzie 1914 roku dopełnił jego los, gdy w trakcie przejścia w rejon Barbadosu doszło na pokładzie do przypadkowej eksplozji, która zabiła większość załogi i spowodowała przełamanie się kadłuba. 146 ocalałych zabrały (z unoszącej się dłużej na wodzie części rufowej) wspomagające okręt węglowce...
l

SMS Rostock w marszu z dużą prędkością
Picture: Marineschiffspost (widokówka poczty polowej) via German Postal History
Po wejściu do służby SMS Rostock trafił w skład Hochseeflotte jako przewodnik flotylli niszczycieli, zaś jego pierwszą znaczniejszą akcją była bitwa koło ławicy Dogger (24 stycznia), gdzie działał w osłonie krążowników liniowych. W marcu został przesunięty na krótko w rejon Kłajpedy na Bałtyku. W drugiej połowie kwietnia, już po powrocie na Morze Północne, wziął udział w wyprawie dla zbombardowania Yarmouth and Lowestoft na brytyjskim wybrzeżu. W czasie, gdy ciężkie jednostki wypełniały zadanie, działający w ramach grupy sześciu lekkich krążowników Rostock starł się krótko z lekkimi jednostkami sił Harwich, które wszakże wycofały się po interwencji niemieckich krążowników liniowych.


Kartka poczty polowej z 1917 roku ze zdjęciem SMS Rostock
Picture: W.B.L.H. via Oldthing


SMS Rostock, widokówka poczty polowej
Picture: Marineschiffspost via German Postal History
W trakcie bitwy jutlandzkiej znajdował się w składzie 2. Grupy Rozpoznawczej Hochseeflotte i ponownie przewodził, jako jednostka flagowa, flotylli niszczycieli osłaniających główne siły niemieckiej floty. Do akcji wszedł pierwszy raz około 17:30, gdy jako jeden z wielu okrętów otworzył ogień do brytyjskich niszczycieli HMS Nestor and HMS Nicator, próbujących wykonać atak torpedowy na przeciwnika. O 19:32 przeszedł wraz z dowodzonymi niszczycielami przez własną formację, aby położyć zasłonę dymną, wskazaną podczas wykonywania manewru odwrotu przez linię bojową pancerników. Część z tych niszczycieli została zaraz potem odesłana przez dowódcę flotylli dla osłony uszkodzonego SMS Lützow. Po wyrównaniu szyków Rostock dołączył do 4. Grupy Rozpoznawczej i wraz z nią nawiązał krótko po północy kontakt z brytyjskim 2. Dywizjonem Lekkich Krążowników. Wywinął się wówczas tak od brytyjskich torped, jak i ryzyka staranowania przez własne jednostki w trakcie uników (co nie udało się krążownikowi Elbing, który zderzył się z fatalnym dla siebie skutkiem z pancernikiem SMS Posen). Około 1:30, podczas kolejnego starcia z wyłaniającymi się z mroku okrętami przeciwnika oświetlił reflektorami i ostrzelał niszczyciel HMS Broke, niemniej dwa inne niszczyciele, odległe tylko o 900 metrów HMS Ambuscade and HMS Contest wystrzeliły w jego kierunku po torpedzie.

SMS Rostock w 1914 roku na Morzu Północnym
Picture: Deutschlands Hochseeflotte im Weltkrieg, Berlin 1920 via Ships Nostalgia
Oba pociski były nastawione na szybki przebieg i jeden z nich trafił (do dziś nie wiadomo, który z dwóch). Potem Rostock dostał się jeszcze pod celny ogień niszczyciela HMS Broke. Chociaż obezwładniony, ze słoną wodą w obiegu systemu kotłów i przechyłem pięciu stopni na lewą burtę, dzięki sprawnym wciąż pompom krążownik nie tonął, został zatem wzięty na hol przez jeden z niszczycieli (zaś dwa inne dołączyły tytułem eskorty) i może nawet udałoby się go uratować, zwłaszcza, że po jakimś czasie udało się ponownie uruchomić turbiny, gdyby nie kolejne nocne spotkanie, tym razem z lekkim krążownikiem HMS Dublin. Starając się zyskać na czasie przez postawienie zasłony dymnej i przekazywanie przeciwnikowi fałszywych sygnałów (sugerujących, że to brytyjska grupka lekkich jednostek tak sobie tutaj wędruje) w ciągu około dziesięciu minut zdjęto z uszkodzonego okrętu załogę i założono ładunki wybuchowe w celu jego samozatopienia. Dla wszelkiej pewności dwa niszczyciele odpaliły jeszcze do niego trzy torpedy. Rostock zatonął dziobem około 4:25, straciwszy w trakcie całej bitwy 14 zabitych i sześciu rannych.
l

Sonarowy obraz wraku SMS Rostock z kwietnia 2015 roku
Picture: McCartney/JD-Contractor
Wiele sugeruje, że wrak krążownika SMS Rostock został zlokalizowany dopiero w sierpniu 2012 roku i nie był nawet wcześniej nawiedzany specjalnie przez złomiarzy. Rozpoznano go po raz pierwszy podczas wyprawy zorganizowanej przez JD-Contractor - kiedy to wydobyto z niego kilka dział, które trafiły następnie do duńskiego Sea War Museum, gdzie po konserwacji stały się częścią ekspozycji. Ponownie został odwiedzony przez ekipę Innesa McCartneya w kwietniu 2015 roku, co pozwoliło na stworzenie obrazu sonarowego wraku. Jak ustalono, spoczywający na głębokości 45 metrów kadłub musiał przełamać się w momencie trafienia trzema torpedami własnych jednostek i opadł na dno w dwóch, odległych o 55 metrów częściach. Dziobową odnaleziono w pozycji odwróconej, rufowa spoczywa na równej stępce, przy czym brakuje wyraźnie około 15 metrów kadłuba pomiędzy nimi (od miejsca tuż za mostkiem), co oznacza najpewniej, że fragment ten rozpadł się na skutek eksplozji głowic torpedowych. Sam wrak obfituje w ciekawe elementy, ujrzeć można na nim nawet porcelanę z pokładowej zastawy, niemniej wydaje się, iż jego rozpad postępuje w coraz szybszym tempie. Jak określił to Innes McCartney, wrak zapada się w sobie i przestrzeń pomiędzy pokładami zdaje się być coraz mniejsza.


Działo z SMS Rostock - salwa w stulecie bitwy
Picture: Sea War Museum Jutland


Jedno z dział z SMS Rostock w Sea War Museum Jutland
Picture: Matthias B. Flickr
l
Wraki bitwy jutlandzkiej
Rozegrana w dniach 31 maja - 1 czerwca 1916 roku w pobliżu duńskiego wybrzeża Jutlandii bitwa była największym w historii spotkaniem bojowym ciężkich okrętów artyleryjskich, drednotów i krążowników liniowych. Przez wielu uważana do dziś za nierozstrzygniętą, kosztowała jednak życie blisko dziewięciu tysięcy ludzi i zakończyła się zatopieniem 25 jednostek, wśród których znalazły się 4 krążowniki liniowe, 1 predrednot, 3 krążowniki pancerne i 4 lekkie krążowniki. Wraki tych okrętów znajdują się nadal w różnym stanie zachowania na dnie Morza Północnego.
l
SMS Rostock w Wikipedii
Nocne starcia w trakcie bitwie jutlandzkiej: British Battles
Innes McCartney, Jutland 1916 - The Archeology of the Naval Battlefield, Bloomsbury Publishing Plc, London 2016
l
Copyright © 2019 by Estraven