USS Indianapolis (CA-35)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 31.03.1930
Wodowanie 07.11.1931
W służbie od 15.11.1932
Modernizacje 1945
Zatopiony 30.07.1945
Typ Portland, liczba jednostek w typie 2
Wyporność 10 110, pełna 12 776 ts
Wymiary d-186 s-20,14 z-7,3 m
Uzbrojenie 9x203, 8x127, 14x88, 6x40, 19x20 mm
Pancerz pb 127-83, pp 64 mm
Prędkość maks. 32,7 w
Załoga 1150

l

USS Indianapolis w Mare Island Naval Shipyard (Kalifornia) po modernizacji uzbrojenia i przed ostatnim rejsem na Pacyfik, 10 lipca 1945 roku.
Photograph from the Bureau of Ships Collection in the U.S. National Archives, #19-N-86911 via Wikipedia.
Typ Portland powstał w początku lat trzydziestych jako trzeci z kolei typ ciężkich krążowników (krążowników waszyngtońskich) US Navy i został zaprojektowany w oparciu o podobne założenia, co wcześniejsze typy Pensacola i Northampton. Pierwotnie miał liczyć osiem jednostek, niemniej aż sześć z nich zostało ostatecznie ukończonych jako typ Astoria (przemianowany w 1942 roku na typ New Orleans). Portland i Indianapolis różniły się od poprzedników kształtem części dziobowej (poprawiającym dzielność morską), nieco lepszym opancerzeniem i uzbrojeniem w działa dostosowane do nowego typu pocisków, dających większy zasięg skutecznego ognia. Pozostałe zmiany dotyczyły głównie architektury nadbudówek (dla poprawy stateczności i funkcjonalności, gdyż oba okręty były przewidziane na jednostki dowodzenia).
l

USS Indianapolis na morzu między majem 1943 a majem 1944. U.S. Navy photo NH 124466 via Wikipedia
W okresie przedwojennym USS Indianapolis spędzał czas na ćwiczeniach i trzykrotnie został wykorzystany jako "jacht prezydencki", goszcząc na pokładzie F. D. Roosevelta, między innymi w trakcie jego wizyty w Ameryce Południowej. Po wybuchu wojny działał początkowo w rejonie Nowej Gwinei, potem Aleutów, zaś w kolejnych latach był obecny podczas większości ważnych akcji US Navy na Pacyfiku, co obejmuje między innymi Tarawę, Zachodnie Karoliny, Saipan, Palau, Iwo Jimę i Okinawę. Podczas tej ostatniej kampanii odniósł uszkodzenia w części rufowej na skutek japońskiego ataku samobójczego, przez co został skierowany do Stanów na konieczną naprawę w Mare Island Naval Shipyard.
Prace stoczniowe dobiegły końca wraz z początkiem lipca 1945 roku i krótko potem USS Indianapolis został ponownie skierowany na Pacyfik, co pozwoliło wykorzystać go w nietypowej i tajnej wówczas misji. Miał przewieźć na wyspę Tinian ładunek wzbogaconego uranu przeznaczony dla pierwszej bomby atomowej przewidzianej do użycia bojowego (pierwsza w ogóle zbudowana została odpalona testowo 16 lipca w Alamogordo). Był to jedyny taki ładunek transportowany morzem (w wyłożonej ołowiem skrzyni, przyspawanej do pokładu w kajucie kapitańskiej), plutonowy rdzeń do następnej bomby dostarczono na Tinian drogą powietrzną i tak samo miał wyglądać transport kolejnych dwóch "przesyłek", zaplanowany na połowę sierpnia. USS Indianapolis opuścił San Francisco 16 sierpnia (właśnie w dniu testu Trinity), aby już 19 sierpnia wejść do Pearl Harbor. Drogę przebył ze średnią prędkością 29 węzłów, ustanawiając do dziś niepobity rekord przejścia z Zachodniego Wybrzeża na Hawaje. 26 sierpnia, nadal w samotnym rejsie, dotarł na Tinian, gdzie stacjonowała 509. Mieszana Grupa Lotnicza, utworzona specjalnie do przenoszenia broni atomowej. Uranowy rdzeń został zamontowany w bombie nazwanej Little Boy, która 6 sierpnia 1945 roku została zrzucona z bombowca typu B-29 na miasto Hiroszima. Można dodać, że onże bombowiec, o nazwie burtowej Enola Gay, istnieje po dziś dzień. Po latach spędzonych w magazynie w 1984 roku doczekał się początku renowacji, aby w 2003 roku trafić ostatecznie do muzeum. Obecnie jest eksponowany w National Air and Space Museum w Chantilly (Wirginia).

Mare Island, USS Indianapolis przed ostatnim rejsem, 12 lipca 1945.
U.S. Navy photo #19-N-86915 via navsource.org
Z Tinianu USS Indianapolis skierował się na Guam, gdzie dokonano rutynowej wymiany części załogi. 28 lipca wyszedł stamtąd kursem na Leyte, gdzie planowano odbycie cyklu szkoleniowego przed dalszym przejściem okrętu w rejon Okinawy. Tam miał dołączyć do TF 95, dowodzonej przez admirała Olendorfera. Ten rejs krążownik też odbywał samotnie. 30 lipca, kwadrans po północy, został storpedowany przez japoński okręt podwodny I-58. Pierwsza torpeda trafiła w część dziobową przed wieżą nr 1, druga w śródokręcie. Agonia okrętu trwała tylko dwanaście minut, po czym przewrócił się do góry stępką i zatonął dziobem. Wraz z krążownikiem zginęło około 300 osób (z załogi liczącej w tym rejsie 1195 ludzi), ocaleni pozostali w wodzie z niewieloma kamizelkami ratunkowymi i nielicznymi tratwami. To, co działo się z nimi później, stało się rychło jedną z szerzej spopularyzowanych opowieści wojennych, które przeniknęły z czasem do kultury masowej (między innymi dzięki filmowi Szczęki, chociaż istnieją też dwa filmy fabularne poświęcone temu zdarzeniu, zrealizowane w latach 1991 oraz 2016). Szereg zbiegów okoliczności i błędów różnych służb US Navy sprawił, że rozbitkowie zostali zauważeni dopiero trzy i pół dnia później, i to z powietrza, podczas rutynowego patrolu, zatem dotarcie jednostek nawodnych, nawet przy natychmiast zarządzonej mobilizacji sił, musiało jeszcze chwilę potrwać.

Ostatecznie walkę z odwodnieniem, zmęczeniem, ranami, halucynacjami, zatruciem solą, porażeniem słonecznym oraz ściągającymi coraz liczniej rekinami przetrwało tylko 316 ludzi, co czyni z zatonięcia USS Indianapolis największą kiedykolwiek tragedię US Navy, związaną z utratą pojedynczego okrętu. Dowódca krążownika, jako jedyny w historii US Navy, został nawet później postawiony przed sądem i oskarżony o fatalne w skutkach zaniedbania (głównie zaś o to, że nie nakazał zygzakowania). W listopadzie 1945 roku uznano go winnymi (chociaż jego dowódca, admiral Nimitz miał na ten temat inne zdanie; wielu też uważało, że trudno było mówić tutaj o czyjejkolwiek winie i miało proces za wysoce kontrowersyjny), niemniej powtórne dochodzenie pod koniec stulecia poskutkowało w 2001 roku oczyszczeniem kapitana McVaya z zarzutów (chociaż godzi się wspomnieć, że znacznie wcześniej, w 1968 roku, popełnił on samobójstwo).
l

Rufowa wieża artylerii głównej USS Indianapolis. Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel
Pierwsze poszukiwania wraku USS Indianapolis przeprowadzono w lipcu i sierpniu 2001 roku. Powtórna próba miała miejsce w 2005 roku, między innymi z inicjatywy National Geographic, jednak też zakończyła się jednak niepowodzeniem. Podczas badania dna z użyciem kamer i zdalnie sterowanych pojazdów podwodnych natrafiono na znanej z oficjalnych raportów pozycji zatonięcia, niemal dokładnie w połowie założonej drogi, tylko na płaty blach o nieustalonym pochodzeniu, których nijak nie dało się pokojarzyć z krążownikiem. Przełomowe okazały się dopiero badania prowadzone przez Richarda Hulvera, historyka z Naval History and Heritage Command, któremu dzięki studiowaniu archiwów udało się skorygować niektóre dane.
Jak się okazało, oficjalna pozycja różniła się od rzeczywistej o jakieś 40 kilometrów, co zostało wyliczone w 2016 roku dzięki odnalezionemu w archiwach meldunkowi innej jednostki, którą USS Indianapolis minął 11 godzin przed swoim zatonięciem. Zrodziło to ponownie nadzieję na odszukanie wraku i National Geographic miało zamiar zająć się tym w połowie 2017 roku, zostało jednak wyprzedzone przez ekipę Paula Allena, działającą z pokładu RV Petrel. Trafiła ona na ślad krążownika 18 sierpnia 2017 roku, rychło dokonując pełnej inwentaryzacji znajdującego się na głębokości 5500 metrów pola szczątków. Obszerny materiał na ten temat został opublikowany we wrześniu tego samego roku.

Sonarowy widok głównej części wraku USS Indianapolis
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel

Układ pola szczątków wraku USS Indianapolis
Na podstawie sonogramu opublikowanego przez Nevigea Ltd.
Jak wynika z raportu, nadwyrężony uderzeniem torpedy dziób oderwał się jeszcze na powierzchni i opadł na dno w odległości 2400 metrów od kadłuba, który spoczywa na równej stępce pośrodku krateru uderzeniowego. Osobno odnaleziono także dwie dziobowe wieże artylerii głównej, które wypadły z barbet, rufowa pozostała jednak na miejscu, pośrodku zapadłego pokładu. Podobnie jak cała rufa nosi on wyraźnie ślady uszkodzeń implozyjnych (rufa została wciągnięta pod wodę z większością pomieszczeń jeszcze niezalanych). Kilkaset metrów na północ od kadłuba odnaleziono także szczątki samolotu z katapulty. Cały wrak jest zachowany w idealnym wręcz stanie, pominąwszy oczywiście uszkodzenia spowodowane storpedowaniem i samym zatonięciem. Dzięki dużej głębokości, na której zawartość tlenu w wodzie jest bardzo niska, nawet farba na kadłubie (czy częściach samolotu) wygląda niemal tak samo, jak w 1945 roku. Odnalezienie szczątków okrętu odbiło się szerokim echem, zwłaszcza w USA, ale zapewne i nic w tym dziwnego. Niewiele jest okrętów, które w tak znaczącym stopniu stały się symbolami trwającymi w powszechnej pamięci.
l
Strona o USS Indianapolis w Wikipedii
Historia okrętu na stronie: Pacific Wrecks
Jedna z pierwszych informacji o odnalezieniu wraku: CNN News
Informacja na stronie Paula Allena: paulallen.com
Mapka pola szczątków przedstawiona przez Paula Allena Twitter
Film przedstawiający wrak i pole szczątków: RV Petrel FB
l
Copyright © 2018 by Estraven