Niemieckie krążowniki pancerne (w nomenklaturze Kaiserliche Marine ujmowane jako "Großer Kreuzer" - wielki krążownik) były budowane nie tyle dla przeciwstawienia się Royal Navy na wodach macierzystych, co głównie dla służby kolonialnej. Pierwsza taka jednostka (SMS Fürst Bismarck) została zwodowana w Niemczech dopiero w 1897 roku, czyli ponad dwadzieścia lat po pierwszej brytyjskiej (HMS Shannon, 1875). Po niej wprowadzono do służby jeszcze osiem kolejnych, podzielonych na pięć typów, co nijak nie przystaje do ogólnej liczby krążowników pancernych posiadanych przed Royal Navy (68 jednostek, wprowadzonych do służby w latach 1877-1909). Przy ich projektowaniu konsekwentnie trzymano się podobnych wzorców, starając się w kolejnych typach w jakimś stopniu je udoskonalać. Typ Prinz Adalbert reprezentował trzeci typ niemieckich krążowników pancernych i w pewien sposób pierwszy dojrzały - oba wcześniejsze powstały jako unikatowe jednostki. W tym przypadku zbudowano dwie, bazujące na projekcie poprzednika, SMS Prinz Heinrich.

SMS Friedrich Carl, kartka pocztowa z 1914 roku
Picture: Ansichtskarten Center

Typ Prinz Adalbert powstał w ramach uchwalonego w 1900 roku nader ambitnego planu budowy czternastu krążowników pancernych, przewidzianych głównie do służby kolonialnej. Nic z tego, ani z kolejnych, jeszcze szerzej zakrojonych planów nie wyszło, jako że w chwili pojawienia się niewiele lat później krążowników liniowych, krążowniki pancerne straciły rację bytu. Z tego też powodu Kaiserliche Marine wprowadziła później do służby już tylko pięć jednostek tej klasy: po dwie typu Roon i Scharnhorst oraz Blüchera. W przypadku typu Prinz Adalbert modyfikacje projektu wobec krytykowanego niekiedy za "taniość" pierwowzoru objęły zmianę kalibru dział artylerii głównej z 240 na 210 mm, co pozwoliło na podwojenie ich liczby i dało większą szybkostrzelność. Zwiększono też skalę opancerzenia, poprawiono wydajność systemu napędowego oraz hydrodynamikę kadłuba w rejonie wałów śrubowych, które zostały skrócone i pozbawione wsporników.