USS Wilkes-Barre (CL-103)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 14.12.1942
Wodowanie 24.12.1943
W służbie od 01.07.1944
Modernizacje -
Zatopiony 13.05.1972
Typ Cleveland, liczba jednostek w typie 27
Wyporność 11 932, pełna 14 358 ts
Wymiary d-185,95 s-20,22 z-7,77 m
Uzbrojenie 12x152, 12x127, 28x40, 10x20 mm
Pancerz pb 127-89, pp 51 mm
Prędkość maks. 32,5 w
Załoga 1 255

l

USS Wilkes-Barre, zapewne w San Pedro, 31 stycznia 1946 roku
Picture: U.S. Naval Historical Center Photograph #NH 98602
US Navy prawie do końca ery krążowników projektowała i budowała obie ich podstawowe wersje, postępując tym samym inaczej, niż Royal Navy, która już pod koniec lat dwudziestych zdecydowała się na rozwijanie wyłącznie linii lekkich krążowników, z czasem czyniąc je coraz potężniejszymi. W Stanach rozdział się utrzymał, przy czym każda podklasa rozwijała swój własny wzorzec, który w przypadku ciężkich krążowników został zwieńczony typami Baltimore i Salem - silnie uzbrojonymi, ale nie całkiem przydatnymi w nowych warunkach prowadzenia walki (największe zastrzeżenia budziła niewystarczająca szybkostrzelność dział kalibru 203 mm, w których materiał miotający i pocisk były ładowane osobno). Dla lekkich takim końcowym etapem był właśnie typ Cleveland i jego skromna modyfikacja, czyli reprezentowany już tylko przez dwie jednostki typ Fargo. Cleveland był rozwinięciem typów Brooklyn i St. Louis, zdradzającym nawet spore podobieństwo zewnętrzne do antenatów, chociaż został pomyślany jako konstrukcja o wiele bardziej uniwersalna od nich.

USS Wilkes-Barre dziesięć dni po wejściu do służby, 10 lipca 1944 roku
Picture: U.S. Navy photo NH 99866 via Wikipedia
Wymusiło to konieczność rezygnacji z piątej wieży dział kalibru 152 mm, niemniej i tak wszystkie okręty tego typu do końca swoich dni cierpiały na niejakie problemy ze statecznością, spowodowane przeładowaniem względnie niewielkich kadłubów dużym wyborem uzbrojenia i wyposażenia. Pomimo to Clevelandy okazały się najdłuższą zbudowaną kiedykolwiek serią krążowników: spośród planowanych pięćdziesięciu dwóch wprowadzono do służby 27. Kolejne dwa zostały ukończone według zmodernizowanych planów jako typ Fargo, zaś dziewięć innych stało się ostatecznie lekkimi lotniskowcami typu Independence. Spośród tych dwudziestu siedmiu sześć przebudowano w późnych latach pięćdziesiątych na krążowniki rakietowe, z których ostatni pozostawał w służbie aż do 1979 roku, jeden zaś, USS Little Rock, przeznaczono na jednostkę muzealną. 25 z nich wprowadzono do służby jeszcze podczas wojny, chociaż niektóre zbyt późno, aby mogły wziąć udział w walkach. Wszystkie przetrwały do zakończenia konfliktu, niemniej trzy z nich zostały zatopione później podczas ćwiczeń floty: Atlanta (1970), Wilkes-Barre (1972) i Oklahoma City (1999).
l

USS Wilkes-Barre, zapewne w San Pedro, 31 stycznia 1946 roku
Picture: U.S. Navy photo NH 98601 via Wikipedia
USS Wilkes-Barre wszedł do służby latem 1944 roku i zaraz po rejsie próbnym został skierowany przez Kanał Panamski na Pacyfik. Odpracowując po drodze niezbędne ćwiczenia zameldował się w Pearl Harbor w listopadzie. Z końcem roku został przydzielony do Task Force 38 i wraz w nim w styczniu 1945 wziął udział w atakach na japońskie pozycje na Formozie i w Chinach oraz wspieraniu operacji filipińskiej. Z końcem stycznia ataki objęły również Okinawę oraz okolice Tokio. W lutym zespół skierował się pod Iwo Jimę, po czym wrócił w rejon wysp japońskich. Tego rodzaju kontredans trwał do kwietnia, gdy zaczęły się walko o Okinawę. Krążownik odznaczył się w ich trakcie między innymi podczas ratowania załogi poważnie uszkodzonego lekkiego lotniskowca Bunker Hill.
Podstawowe zadania krążownika wiązały się w tym czasie z ochroną przeciwlotniczą zespołu lotniskowców, niemniej pod koniec maja wziął też udział w ostrzeliwaniu bazy wodnosamolotów w rejonie miasta Kushimoto na wyspie Honsiu. Na wody japońskie powrócił potem z końcem sierpnia, już jako część sił okupacyjnych. Jego załoga wzięła udział w demilitaryzacji kilku baz, po czym okręt został przesunięty do Chin (portów okupowanych wcześniej przez Japonię), gdzie pełnił analogiczne obowiązki. 13 stycznia 1946 roku wyruszył z powrotem do Stanów Zjednoczonych, najpierw na Zachodnie Wybrzeże, potem przez Guantanamo do Norfolk. Między lutym a kwietniem 1947 przebywał jeszcze na europejskich wodach, zawijając między innymi do Plymouth i Bergen, po czym w październiku został przeniesiony do rezerwy. Pozostawał na liście floty do 15 stycznia 1971 roku i został z niej skreślony jako ostatni klasyczny lekki krążownik US Navy. Krótko później odholowano go z miejsca kotwiczenia w Filadelfii na południe, w stronę Florydy.

USS Wilkes-Barre tonie w pobliżu Key West 12 maja 1972 roku
Picture: Florida Keys Public Libraries photo #MM00007973, Ida Woodward Barron Collection
Wilkes-Barre został przeznaczony do testowania skutków podwodnych eksplozji, zaś akwenem, gdzie przeprowadzono wtedy ćwiczenia był obszar na południe od Florida Keyes, ciągnącego się na długości 240 kilometrów archipelagu około 1700 wysp i wysepek koralowych, których łańcuch zaczyna się u południowo-wschodniego krańca Florydy. Trudno powiedzieć, jak dokładnie przebiegały kolejne etapy testów, niemniej 13 maja 1972 roku doprowadziły one do pęknięcia nadwyrężonego najwyraźniej kadłuba a następnie do jego przełamania. Okręt tonął jednak powoli, mając zapewne zamknięte wszystkie włazy z grodziach wodoszczelnych. Część rufowa zniknęła z powierzchni przed wieczorem, dziobowa została zatopiona dopiero następnego dnia z użyciem materiałów wybuchowych. Chociaż nie było to zapewne intencją autorów programu testów, udało im się w ten sposób stworzyć jedną z pierwszych sztucznych raf, których obecnie jest sporo na wodach Florydy (największą stał się lotniskowiec Oriskany, zatopiony celowo w 2006 roku).

USS Wilkes-Barre tonie w pobliżu Key West 12 maja 1972 roku
Picture: Dive Buddy

12 maja, parę godzin później
Picture: Dive Buddy
l

Działa 127 mm i nadbudówki rufowej części wraku USS Wilkes-Barre
Picture: Matt Vinzant

Prawoburtowe wały śrub USS Wilkes-Barre
Picture: Matt Vinzant
USS Wilkes-Barre spoczął na dnie w dwóch częściach, przy czym rufowa opadła na równej stępce, nieodległa dziobowa położyła się na prawej burcie, tracąc przy tym wieże dział 152 mm, które zalegają obok wraku w pozycji odwróconej. Głębokość w miejscu spoczynku rufy to 66 metrów, dziobu 77 metrów. Wrak znajduje się w pobliżu Florida Keyes, a dokładniej około 17 kilometrów na południe od Sugarloaf Key. Gdy wziąć pod uwagę rozmiary wyjściowe, jest jednym z największych spośród dostępnych rekreacyjnie wraków Florydy. Widoczność podwodna w tym miejscu potrafi sięgać nawet 30 metrów, co podobno nie jest wcale aż tak dużo, jak na Keyes, ale w porównaniu z warunkami panującymi w większość innych okolic, to jednak sporo. Jak wynika z filmów, spora część wnętrza jest łatwo dostępna dla nurków, w tym hangar lotniczy na rufie, zaś mimo inwazji morskiego życia wrak jest nadal nad wyraz rozpoznawalny.

Lewoburtowe działa 127 mm na rufowej części wraku
Picture: Matt Vinzant

Wieża numer 3 na rufowej części wraku
Picture: Matt Vinzant
l
Typ Cleveland opisany w Wikipedii
Opis wraku na stronie Sea Wolf Productions
Magazyn ADM z tekstem o nurkowaniu do wraku (str. 60): Advanced Diver Magazine
Dwa filmy z nurkowania do wraku Wilkes-Barre: You Tube 1 i You Tube 2
Jeszcze jeden film z wraku: Vimeo
l
Copyright © 2018 by Estraven