Okręt wszedł do służby kilka tygodni po wybuchu II wojny światowej, w której Stany nie brały wszakże z początku udziału, przez co następne miesiące okręt spędził na rejsach szkoleniowych i reprezentacyjnych, przy czym odwiedził również Montevideo w Urugwaju, gdzie marynarze z krążownika dokonali turystycznego abordażu wraku DKM Admiral Graf Spee. W późniejszym okresie okręt został przydzielony do floty Pacyfiku i 7 grudnia 1941 roku znajdował się akurat w Pearl Harbor, i to przycumowany w miejscu przeznaczonym zwykle dla pancernika USS Pennsylviania (który przebywał wówczas w suchym doku), co dodatkowo ściągnęło nań uwagę japońskich pilotów. Wykazali się oni jednak na tyle dobrym refleksem, że krążownik otrzymał tylko jedno trafienie torpedą w prawą burtę, co pociągnęło za sobą śmierć 34 ludzi i dość poważne uszkodzenia, które jednak (w połączeniu ze sprawą reakcją załogi) nie zagroziły pływalności jednostki. Co więcej, jakieś cztery minuty po rozpoczęciu ataku USS Helena zaczął ostrzeliwać japońskie maszyny.

Dobra passa skończyła się wszakże podczas akcji w zatoce Kula na Nowej Georgii, gdzie w nocy z 4 na 5 lipca USS Helena brał udział w poprzedzającym desant intensywnym ostrzeliwaniu japońskich umocnień na wyspie. Operacja miała zostać powtórzona następnej nocy, niemniej wówczas w okolicy pojawiła się silna grupa japońskich niszczycieli. Gdy o 1:57 krążownik otworzył do nich ogień, z konieczności musiał użyć zwykłego materiału miotającego zamiast bezbłyskowego, którego zapas wyczerpał się podczas akcji artyleryjskiej dobę wcześniej. W ten sposób USS Helena stał się dobrze widocznym z daleka, wręcz kuszącym celem. Już o 2:03 został trafiony w lewą burtę pierwszą torpedą tuż pod pierwszą wieżą i stracił cały dziób. O 2:05 dwie następne eksplodowały na wysokości drugiego komina, także na lewej burcie. Mający wciąż sporą prędkość kadłub praktycznie się złożył. Przednia część poszła pod wodę jako pierwsza i wciągnęła rufową, aż ta przyjęła tuż przed zatonięciem o 2:55 pionową pozycję (sam dziób zatonął dopiero następnego dnia). W tych okolicznościach opuszczenie jednostki przez załogę miało dość chaotyczny przebieg i rozbitkowie zostali rozrzuceni po sporym obszarze. Część z nich wyłowiono jeszcze tej samej nocy, inna grupa zdołała dostać się na jedną z pobliskich wysepek, skąd zabrano ją rano. Około dwustu osób, które koczowały na unoszącym się wciąż dziobie krążownika, otrzymało wprawdzie pomoc z powietrza (i dotarło na pontonach na wyspę Vella Lavella, gdzie ukryło się w dżungli), jednak ostateczny ratunek przyszedł dla nich dopiero 16 lipca. Jak później policzono, zginęło łącznie 168 ludzi.

Prawoburtowa ćwiartka rufy z widocznym numerem taktycznym
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel

Jedna z przednich wież krążownika
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel

Wrak USS Helena został zlokalizowany w marcu 2018 roku przez załogę RV Petrel, jednostki badawczej Paula Allena, niemniej wiadomość o tym została podana z niejakim opóźnieniem. Miało to miejsce 11 kwietnia, chociaż badanie znaleziska przeprowadzono jeszcze 24 marca, kilka dni po znalezieniu szczątków USS Juneau. Wrak spoczywa na równej stępce na głębokości 860 metrów w dwóch głównych częściach, przy czym nie udało się odszukać dziobu, oderwanego pierwszym uderzeniem torpedy przed wieżą numer 1. Reszta kadłuba przełamała się na wysokości tylnego komina po eksplozji dwóch kolejnych torped. Jak można ocenić na podstawie zdjęć, stan szczątków jest całkiem dobry.

Prawoburtowe działko Oerlikona na rufie USS Helena
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel

Obie rufowe wieże artylerii głównej krążownika
Picture: Nevigea Ltd. RV Petrel