USS Huron (CA-9)
l
 
Indeks

Aktualnosci
Capital Ships

Nieco historii
Utracone K

Aboukir
Adm. Graf Spee
Adm. Nachimow
Alb. da Barbiano
Alb. da Giussano
Alm. Oquendo
Amphion
Argyll
Armando Diaz
Ashigara
Astoria
Atlanta
Black Prince
Blas de Lezo
Blücher (1908)
Blücher (1937)
Bremen
Brummer
Canberra
Card. Cisneros
Cassandra
Cezare Rossarol
Charleston
Charybdis
Chokai
Cöln (1909)
Cöln (1916)
Cressy
Cristóbal Colón
Curacoa
Curlew
Czerw. Ukraina
Defence
De Ruyter
Dmitrij Donskoj
Dragon
Drake
Dresden (1907)
Dresden (1917)
Durban
Edinburgh
Elbing
Emden
Exeter
Falmouth
Frankfurt
Frauenlob
Friedrich Carl
Furutaka
G. d. Bande Nere
Gius. Garibaldi
Haguro
Hampshire
Helena
Hermes
Hogue
Houston
Huron
Indianapolis
Infanta M. Teresa
Java
Jingyuan
Jintsu
Juneau
Kaiser Joseph I
Karlsruhe
Kinu
Kléber
Komintern
Königsberg
Krasnyj Kawkaz
Kuma
Kumano
Ladoga
Maine
Mainz
Manchester
Maya
Midilli
Mogami
München
Nachi
Neptune
Northampton
Nürnberg (1916)
Pallada
Pathfinder
Penguin
Perth
Pioneer
Prinz Adalbert
Prinz Eugen
Quincy
Raleigh
Rochester
Rostock
Sakawa
San Diego
Scharnhorst
Schurz
Strasbourg II
Sydney
Thames
Undine
Vincennes
Vizcaya
Warrior
Wiesbaden
Wilkes-Barre
Zenta
Zhiyuan

Położenie stępki 30.09.1902
Wodowanie 21.07.1904
W służbie od 27.01.1908
Modernizacje 1916
Zatopiony 18.02.1961
Typ Pennsylvania, liczba jednostek w typie 6
Wyporność 13 680 ts, 15 138 ts (pełna)
Wymiary d-153,59 s-21,18 z-7,34 m
Uzbrojenie 4x203, 14x152, 18x76, 12x47 mm
Pancerz pb 152-127, pp 102-38 mm
Prędkość maks. 22,15 w
Załoga 889

l

USS South Dakota w maju 1914 roku
Picture: Warship Fans
Amerykańskie krążowniki pancerne powstawały w niejakich bólach, związanych przede wszystkim z procesem industrializacji Stanów Zjednoczonych, które pod koniec XIX stulecia nie były jeszcze pod żadnym względem światową potęgą. Tamtejszy przemysł stoczniowy też zdobywał dopiero ostrogi oraz gromadził doświadczenie, potrzebne do zbudowania liczącej się floty. Z tego też powodu pierwsze cięższe jednostki US Navy miały charakter raczej eksperymentalny i różniły się nieco od konstrukcji europejskich. Pierwszy krążownik pancerny wszedł do służby w USA w 1895 roku ( USS Maine) jako ACR-1, chociaż określany bywał również "pancernikiem drugiej klasy". Po nim pojawiły się jeszcze dwa jedyne w swoich typach krążowniki USS New York i USS Brooklyn i dopiero w roku finansowym 1910 przewidziano budowę całej serii jednostek, nazwanej potem typem Pennsylvania, których wprowadzenie do służby miało podreperować stan US Navy po wojnie amerykańsko hiszpańskiej. Zaraz po nich zamówiono jeszcze cztery dość podobne, ale większe, silniejsze i lepiej opancerzone okręty typu Tennessee (które mocno już nawiązywały do europejskich wzorców). Ostatni z nich wszedł do służby w 1908 roku, czyli w nastałej właśnie erze drednotów i krążowników liniowych, gdy krążowniki pancerne traciły szybko rację bytu. Z tego też powodu były to ostatnie jednostki owej klasy, zbudowane w USA, zaś cała historia amerykańskich krążowników pancernych zamknęła się w trzynastu jednostkach.

USS South Dakota, kolorowana pocztówka z epoki
Photo: Krieisier
Początkowo nosiły one oznaczenie ACR (od: Armoured CRuiser), które zmieniono w 1920 roku na CA, stosowane w późniejszych latach także wobec ciężkich krążowników. Drugie, co się zmieniło, to ich nazwy, nadawane przy wodowaniu na cześć poszczególnych stanów. Pod tym względem krążowniki pancerne były zrównywane z budowanymi w tym samym czasie pancernikami, ale po niejakim uporządkowaniu polityki nazewniczej w 1911 roku nazwy stanów zaczęto nadawać już wyłącznie drednotom, dla krążowników wszystkich podklas rezerwując nazwy miast, znaczących historycznie miejscowości albo terytoriów zależnych. W ten sposób USS South Dakota został przemianowany w 1920 roku na USS Huron, żeby zwolnić nazwę dla planowanego (ale nieukończonego) pancernika typu South Dakota. To samo spotkało wówczas wszystkie pozostałe jeszcze w służbie krążowniki pancerne.
Liczący sześć jednostek typ Pennsylvania był kilkukrotnie poddawany modernizacjom, których najbardziej widocznym skutkiem były zamiana przedniego masztu na kratownicowy, co przeprowadzono około 1911 roku. W podobnym okresie wymieniono na nich działa 203/40 na nowszy typ typu Mark 6 (203/45), zaś w latach poprzedzających przystąpienie USA do Wielkiej Wojny na niektórych jednostkach zamontowano wyposażenie lotnicze. Już w okresie wojny zdjęto z nich większość kazamatowych dział 152 mm, same zaś kazamaty ze względów bezpieczeństwa zostały zaślepione. Po 1919 roku wymieniono na kilku okrętach kotły, zaś w latach 1922-23 poważnie zastanawiano się nad modernizacją posiadanych wciąż jednostek (obu typów, Pennsylvania i Tennessee), polegającą między innymi na wymianie wież działowych na potrójne (jak na typie Pensacola), wymianie kotłów i maszyn dla uzyskania prędkości do 27 węzłów, wzmocnieniu opancerzenia i przydaniu całkiem nowego dziobu, zapewniającego większą dzielność morską. Przebudowa taka upodobniłaby stare krążowniki pancerne do późniejszych ciężkich krążowników, ostatecznie jednak z niej zrezygnowano. Wszystkie jednostki (poza utraconym w 1918 roku San Diego) zostały wycofane ze służby w latach dwudziestych i w 1930 sprzedane na złom. Tylko niekompletny kadłub Hurona otrzymał niejako drugie życie.
l

USS Huron - w nieznanej lokalizacji, ale już po zmianie nazwy, co miało miejsce 17 lipca 1920 roku
Picture #108808 of U.S. Naval Historical Center
Wprawdzie USS South Dakota była od zarania służby jednostką przestarzałą, pozostawała w składzie wyjątkowo długo, jak na krążownik pancerny. Na dodatek służba ta, chociaż nie zapisała się szczególnie w historii, była dość urozmaicona. W pierwszych je latach okręt pozostawał na Pacyfiku, krążąc między portami amerykańskiego zachodniego wybrzeża, zaś po ostatecznym przejęciu przez flotę w końcu maja 1908 roku, wyprawiając się także na Samoa, następnie zaś odwiedzając jeszcze Wyspy Admiralicji, Filipiny, Chiny i Japonię. Podobny rejs, obejmujące również Hawaje i Mariany, odbył się w 1911 roku. W 1913 krążownik został przesunięty do rezerwy, gdzie pozostawał z przerwami (i z różnym stanem obsady) aż do kwietnia 1917 roku, co wiązało się z przystąpieniem Stanów Zjednoczonych do Wielkiej Wojny.
Wraz z włączeniem się USA do działań wojennych USS South Dakota została przeniesiona na Atlantyk, gdzie wraz z trzema siostrzanymi jednostkami pełniła służbę patrolową w oparciu o brazylijskie porty. Pozostając przez ten czasie na Południowym Atlantyku miała także co najmniej jeden epizod służby konwojowej, doprowadzając ochraniane statki na środek oceanu, gdzie podopieczni zostali przekazani krążownikom Royal Navy. Po ogłoszeniu zawieszenia broni okręt da razy zawitał do Brestu zabierając stamtąd amerykańskie oddziały, wracające z Europy do domu. Latem 1919 roku krążownik powrócił na Pacyfik, gdzie został włączony w skład Floty Azjatyckiej. Pozostał w niej kolejnych siedem lat (od 17 lipca 1920 już jako USS Huron). Pod koniec 1919 miały miejsce ponowne odwiedziny portów w Chinach i Japonii, po czym okręt został skierowany w rejon Władywostoku, gdzie Bolszewicy uzyskiwali już wyraźną przewagę na Białymi, co oznaczało spore problemy także i dla amerykańskich oddziałów interwentów. Krążownik pozostał w tym rejonie do wiosny, wcześniej jednak załodze przyszło doświadczyć okrutnie mroźnej zimy, zaś część ludzi z krążownika (który wysłał na ląd cztery kompanie), starła się nawet z przeciwnikiem, ponosząc przy tym pewne straty. W marcu 1920 okręt przeszedł na krótko do Japonii, w kwietniu wracając jeszcze na jakiś czas pod Władywostok, żeby zmienić tam krążownik USS Albany.

USS South Dakota w doku nr 2, Mare Island, 15 marca 1910
Picture: U.S. Navy Photograph via U.S. Naval Historical Center
We wrześniu 1923 roku okręt został włączony do grupy jednostek, mających udzielić wparcia Japonii po wielkim trzęsieniu ziemi (z Kanto jako epicentrum). US Navy służyła w tym przypadku pomocą medyczną, racjami żywnościowymi i ubraniami. W kolejnych latach USS Huron krążył głównie między portami Japonii, Chin i Filipin, aż ostatecznie 31 grudnia 1926 opuścił po raz ostatni Manilę i przeszedł do Puget Sound, gdzie 17 czerwca 1927 został oficjalnie wycofany ze służby. Do 15 listopada 1929 pozostawał jeszcze formalnie w rezerwie, aż 11 lutego 1930 został sprzedany na złom - nominalnie w ramach realizacji postanowień konferencji londyńskiej o dalszej redukcji stanu flot, w praktyce jednak i dotarł już do kresu swojego czasu, pozostając w służbie blisko dwadzieścia lat - i to lat szczególnych, w okresie, gdy wymogi stawiane przed okrętami wojennymi zmieniały się szybciej, niż kiedykolwiek wcześniej.
l
W ramach złomowania krążownik został pozbawiony uzbrojenia, nadbudówek, maszyn i części kadłuba do linii wodnej i w tym stanie został zakupiony przez Powell River Company, Ltd. W sierpniu 1931 przeholowano nabytek do Powell River w Kanadzie (w obszarze Kolumbii Brytyjskiej) nad tak zwanym Morzem Saliskim (Salish Sea), będącym częścią Pacyfiku. Kadłub został tam zakotwiczony jako pływający falochron, mający osłaniać nawodne składowisko wielkiego zakładu przeróbki drewna (oraz papierni). Dołączył w tej roli do kadłuba krążownika pancernopokładowego USS Charleston, który trafił tam w październiku poprzedniego roku. Rozpoznanie w nim byłego krążownika wymagało zapewne niejakiej uwagi, gdyż widać było dokładnie i tylko to, co w czasie świetności okrętu ukryte było pod wodą, niemniej po odciążeniu zaprezentowało się w całej okazałości, ze sterem i osłonami nieobecnych już wałów śrubowych włącznie.

Wodne składowisko drewna w Powell River z osłaniającym je kadłubem Hurona (zapewne w latach czterdziestych)
Picture: Powell River Historical Museum and Archives on Facebook
Oba kadłuby wypełniały swoją rolę zapewne do końca lat czterdziestych, gdy falochrony zostały uzupełnione o nowe jednostki, w tym cały komplet unikatowych betonowych kadłubów - trwalszych jednak w podobnej sytuacji, niż kadłuby stalowe. Huron został wówczas odsunięty dalej od brzegu, niemniej nadal dbano o niego, usuwając regularnie zbierającą się w środku deszczówkę. 18 lutego 1961 roku silna burza spowodowała jednak zatonięcie kadłuba Hurona na głębokości 24 metrów. Wedle wszelkich znaków spoczywa on tam do dziś, chociaż zapewne nie jest popularnym miejscem nurkowań. Charleston został w tym samym roku przeholowany do wyspy Vancouver, gdzie osadzono go na brzegu.
l
USS South Dakota / Huron w Wikipedii
Galeria materiałów zdjęciowych na temat USS South Dakota / Huron: U.S. Naval Historical Center
Strona poświęcona USS Huron Ships Histories by Joe Hartwell
Ilustrowany tekst o unikatowych falochronach Powell River: Concrete Ships
Broszura turystyczna na temat wraków Powell River: Powell River Tourist Information
l
Copyright © 2020 by Estraven